Apr 7, 2015

BÀI HÁT "PENNY LANE" VÀ "STRAWBERRY FIELDS FOREVER" - Anh Quân


Tôi thật sự được nghe đến tên tuổi ban nhạc Beatles là vào năm 15 tuổi, lúc đó là tôi ở Anh quốc được hơn 1 năm. Kể ra như vậy là khá muộn mà mới được biết một ban nhạc làm rung động cả thế giới. Biết sao hơn ! vì hơn 4 năm trời tôi bị sống một nơi “bế quan toả cảng”, những thứ gì mà thuộc thế giới tây phương là bị xem là phản động. Nên cái chuyện không biết được ban nhạc Beatles là chuyện rất là bình thường.

Tôi nhớ là tôi được nghe chữ Beatles lầm đầu tiên là từ một anh thợ hớt tóc từ miền bắc vào đầu năm 1980. Anh ta hỏi tôi muốn cắt tóc kiểu gì? Kiểu “ Bít tơn” nha ? tui cũng ừ đại vì cũng chưa rõ cái “Bít tơn” là cái chi !. Sau đó anh ta nói tôi nghe là 4 tay tứ quái này hát hay lắm.  Nhưng đến cuối năm 1980 , tôi mới thực sự biết thành viên thủ lãnh của ban nhạc là John Lennon, vì ông bị ám sát tại thành phố New York – Hoa Kỳ. Cái chết của ông được lan rộng toàn thế giới và các bài hát của ông được phát lien tục trên radio. Ba đĩa đơn của ông chiếm đầu bản của chương trình ca nhạc “Top of the pops” tại Anh quốc là “Imagine” , “Happy Xmas – War is over” và “Woman”. Từ đó tôi mới bắt đầu làm quen đến ban nhạc Beatles.

Hai albums đầu tiên tôi mua của ban nhạc Beatles là : “The Beatles 1962 – 1966” và “The Beatles 1967 – 1970”. Đây là hai đĩa chọn lọc các bài hát hay nhất của ban nhạc. Hai đĩa phát hành vào năm 1973 sau khi ban nhạc đã tan rã được 3 năm. Mỗi bài hát của ban nhạc là đều có câu chuyện để kể và có những tình tiết rất là thú vị.

Tại đây tôi chỉ nói đến hai bài hát của họ là :

"Penny Lane" :  là ca khúc của ban nhạc The Beatles, được viết chính bởi Paul McCartney, song vẫn được ghi cho Lennon-McCartney. Ca khúc được phát hành vào tháng 2 năm 1967 trong quá trình thu âm Sgt. Pepper đi kèm với đĩa đơn "Strawberry Fields Forever" ở mặt A. Cả 2 ca khúc này sau đó đều được cho vào trong album Magical Mystery Tour (1967). Đĩa đơn này thực tế được phát hành vì các nhà sản xuất không muốn có một khoảng thời gian gián đoạn quá dài của ban nhạc.
Năm 2004, tạp chí Rolling Stone xếp "Penny Lane" ở vị trí 456 trong danh sách "500 bài hát vĩ đại nhất".

“Penny Lane” là một con đường tại thành phố Liverpool, miền bắc nước Anh. Nó chỉ là một con đường bình thường nếu không có sự ra đời của ban nhạc “Beatles”. Khi nhạc sĩ và ca sĩ John Lennon chào đời là ông sống gần con đường này trong vòng 5 năm. Vì con đường kéo dài ra ngã 5 bùng binh , tấp nập giao thông và phố xá nên thành một địa điểm gặp gở của John và Paul ( Paul McCartney – thủ lãnh thứ 2 của ban nhạc) để hai ông cùng nhau đón xe buýt đi lên trung tâm thành phố. Vào thập niên 60 , “Penny Lane”  là khu vực trung chuyển cho các tuyến đường xe buýt tại Liverpool , nên vậy cái tên rất là quen thuộc cho các cư dân. Ngoài ra người vợ đầu tiên của John là Cynthia và mẹ của ông là Julia đã từng làm việc ngay khu vực này và Paul đi hát trong ca đoàn nhà thờ cũng gần đó.

Lời bài hát “Penny Lane” có những đoạn quá cụ thể về nước Anh hoặc sâu xa là chỉ có người Liverpool mới hiểu được ngôn ngữ trong bài hát, mà lại có diễn giải của người Mỹ.

“On the corner is a banker with a motorcar,
And little children laugh at him behind his back.
And the banker never wears a mac
In the pouring rain, very strange.”


Trong đoạn này có câu “And the banker never wears a mac “ chữ “mac” đây là viết tắc từ “mackintosh” hay là áo mưa.

“ The pretty nurse is selling poppies from a tray.
And though she feels as if she's in a play,
She is anyway”


Người nữ y tá xinh đẹp bán Poppies,  đây có nghĩa là hoa giấy màu đỏ thường hay bán vào tháng 11 để kỷ niệm “ngày chiến sĩ trận vong”. Thật sự hoa Poppies được người Mỹ sử dụng đầu tiên tưởng niệm cho các lính Mỹ trong chiến tranh thứ nhất (1914 – 1918).

“ Penny Lane is in my ears and in my eyes.
A four of fish and finger pies
In summer. Meanwhile back”


Lời “A four of fish and finger pies” ảnh hưởng mạnh trong vấn đề tình dục vì chữ “finger pies” có nghĩa lóng , nghe khá thô tục khi người con gái có những hành động mà không nên nói ra.

Nay con đường “Penny lane” là một biểu tượng nổi tiếng, hàng năm trên cả 100 ngàn người đến thăm viếng. Trong quá khứ , bảng tên đường “Penny Lane” là một thứ luôn bị tháo xuống và ăn cắp. Kẻ cắp là khách du lịch toàn cầu. Đến độ chính quyền thành phố Liverpool phải bỏ cuộc trong việc thay bảng tên đường mỗi lần bị mất trộm. Sau đó họ không đóng bảng đường mà phải viết tên đường “Penny Lane” lên các bức tường của một số chung cư. Đến năm 2007 thì chính quyền mới chịu lắp lại bảng đường mới.

"Strawberry Fields Forever"  Ca khúc được viết bởi John Lennon song vẫn được ghi cho Lennon-McCartney. "Strawberry Fields Forever" vốn được viết để cho vào album Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band (1967) và thực tế là ca khúc đầu tiên được thu âm cho quá trình thực hiện album này, tuy nhiên sau đó lại buộc phải phát hành dưới dạng đĩa đơn cùng một ca khúc của McCartney, "Penny Lane". "Strawberry Fields Forever" đạt vị trí số 8 tại Mỹ cùng với đó là rất nhiều đánh giá coi đây là một trong số những ca khúc xuất sắc nhất của ban nhạc. Đây cũng được coi là một ví dụ điển hình của thể loại psychedelic rock và từng được hát lại bởi rất nhiều nghệ sĩ. Sau này, ca khúc được cho vào bản LP Magical Mystery Tour tại Mỹ (còn ở Anh là bản EP-kép cùng tên). Khu tưởng niệm John Lennon, Strawberry Fields, đặt tại Công viên Trung tâm thành phố New York được lấy tên từ chính ca khúc này .

Strawberry Fields vốn là căn nhà từ thiện dành cho trẻ mồ côi dưới sự quản lý của hội từ thiện  “Đoàn quân cứu đói” , ở gần nhà John Lennon khi ông chuyển lên vùng Woolton, ngoại ô thành phố Liverpool. John và 3 người bạn thời thơ ấu là Pete Shooton, Nigel Walley và Ian Vaughan hay chơi nghịch tại khu vườn này. Vợ của Peter Shooton là y tá nên có nhắc trong bài hát “Penny Lane” ở câu  “ Người nữ y tá xinh đẹp bán Poppies”. Còn Ian Vaughan là người đã giới thiệu McCartney với Lennon thành bạn bè và nhờ từ đó mới có bạn nhạc Beatles.

Bài “Strawberry Fields” lấy cảm hứng từ những hồi ức tuổi thơ của Lennon khi chơi ở khu vườn này. Vào năm 1984, vợ sau của John Lennon là bà Yoko Ono đã tặng 375,000 đô la để cho viện mồ côi này tiếp tục hoạt động.

Bà cô của John Lennon là Mimi không thích John đến chơi tại khu Strawberry Fields , lý do thời đó tư tưởng rất còn bảo thủ, khu nhà mồ côi sẽ lắm đứa con hư và sẽ đưa John lầm được lạc lối. Nhưng John rất thích lai đây vì tạo cho John một cảm giác liên hệ gần gủi vì cha mẹ của John đều qua đời. Mỗi lần John và bà cô cải nhau về chuyện John lại Strawberry Fields chơi thì John hay đưa hay câu hỏi là “ What are they going to do, hang me?” (tôi lại đó chơi thì người ta làm gì tôi? Treo cổ tôi? “ Bởi vậy trong câu của bài hát có câu “Nothing to get hung about” . Tại Mỹ thì từ “Hung up” là lo lắng một chuyện gì đó. Nhưng nếu ai không biết những câu đối thoại giữa John và bà cô Mimi thì sẽ nghĩ theo nghĩa khác.

Ông John Lennon có nói “Strawberry Fields là một nơi rất thật đối với tôi. Sau khi dời nhà từ “Penny Field” đến Woolton, thì đây là một khu trung lưu thành phố , nhà ở riêng biệt hơn, nhà có vườn , chung quanh có những người hành nghề Bác Sĩ và Luật Sư và những người làm việc văn phòng. Chỗ tôi ở khá giả hơn 3 thành viên của ban nhạc Beatles, họ phải ở khu lao động và nhà chính phủ cho thuê giá rẻ. Nên vậy các câu chuyện hay phim ảnh nói về các thành viên Beatles đều sống tại khu ổ chuột thì không hoàn toàn đúng cho lắm. Tại khu Strawberry Fields hay tổ chức các buổi sinh hoạt tiệc tùng, tôi và các người bạn thời thơ ấu của tôi là Peter, Nigel và Ian hay bán các chai nước chanh với giá là 1 xu . Tôi luôn tìm được niềm vui tại đây , nhờ vậy tôi đã có tên bài hát này rất nhiều năm , nhưng tôi diễn tả bài hát y như là tưởng tượng.

John Lennon sáng tác bài hát “Strawberry Fields Forever” tại Tây Ban Nha khi ông đang làm cuốn phim “How I won the war” ở tại Almeria.

Rất tiếc Stawberry Fields không được Forever ( Viện mồ côi Strawberry Fields không được trường cửu”. Vào năm 2005 cơ quan từ thiện “Đoàn quân cứu đói” đã quyết định đóng cửa viện mồ côi này. Vì chính sách chính quyền thành phố Liverpool thay đổi là không giữ một cái viện mồ côi với đông đảo thiếu nhi. Họ tìm những nhà tư nhân nhận nuôi trẻ mồ côi như vậy sẽ có kết quả hữu hiệu hơn. Viện mồ côi này thành lập vào năm 1936 và trong di chúc cùa John Lennon là có tài trợ cho “Strawberry Fields”.  Đến tháng giêng 2005 chỉ còn 3 em thiếu nhi mồ côi sống tại đây và cũng là lúc tuyên bố đóng cửa sau 69 năm hoạt động .

Quân Trần
Mùa Phục Sinh 2015




No comments: