NHÀ VĂN VÀ NHÀ GIÁO DOÃN QUỐC SỸ - Đinh Quang Anh Thái

 

CỘNG ĐỒNG VINH DANH BỐ - Doãn Kim Khánh

Đối với b Khánh, buổi lễ vui vì tụ tập được nhiều giới. B K gặp lại được cô Thức và c Hoạt (cô Thức cùng dạy với b K ở Nông Lâm). Cô Thức hỏi "Anh chàng cô giúp vượt biên đâu?" (Ý cô hỏi về Thái). Có một bác xưng là bác của Hằng, cứ hỏi "Minh Hằng đâu?

Trong những nhóm cộng đồng thì nhóm giáo sinh trường Sư Phạm nói chuyện về Bố chân tình  và cảm động nhất.

Còn cộng đồng thì dĩ nhiên phức tạp. điểm chung là tất cả đều thích chụp hình với Bố. Không phải lúc nào họ cũng thích nghe Bố nói.

Buổi lễ kéo dài lâu hơn dự đoán. Anh ĐQA Thái là người nhắc đi nhắc lại phải đưa bố về vì bố trông mệt lắm rồi. Dứt bố ra khỏi buổi lễ cũng khó, Phái đoàn mình ra về khi những nhóm cộng đồng cuối cùng chưa kịp đọc đít cua. Chú Bích không đủ cứng rắn để giới hạn các đít cua đầu.

Nhưng cuối cùng phải nói rằng làm con Bố thì được thơm lây hết biết. Cô Diệu Quyên (vợ của Trúc Hồ)  kể chuyện gặp thằng Oui, biết nó tên DQS Tâm thì hỏi nó "Con có biết ô DQ Sỹ không?", thì nó trả lời "Dạ, ông nội con!" Hú viá!

B Khánh report

MY CHILDHOOD HOUSE - Nguyễn Đình Thảo Chi

 

This morning I woke up to the news that my childhood house no longer exists. Those who know me and my family know how special this house was to us. The little green house at the end of an alley, for many generations, always had its doors open for family and friends, often filled with laughter and music, and very often turned strangers into extended families. In that house, several generations were born, many meals were shared, countless parties were held, gazillion sleepovers took place, and many family traditions were celebrated. That little green house held so many memories and was so special to us that it remained “our house” even years after we sold it and moved thousands of miles away. It was also one of the reasons why I often think of Vietnam as “home home”. 

How often can a person find such a precious place even when they spend almost half of their life away from it? People may say “a house doesn’t make a home”, but to my family, this house was the home, not only to us, but to many others who had come to love it as much as we did.  

Goodbye house! I love you! Up you go to find your own Neverland where you will always be that little green house at the end of the alley where the door opens to all of our hearts. 🎈 🎈❤️🎈🎈❤️🎈🎈

ThaoChi Nguyen

June 12 - 2019

CĂN NHÀ TUỔI THƠ - Doãn Cẩm Liên

Chị à, em nên bắt đầu từ đâu hả chị? Từ điểm bắt đầu hay điểm kết thúc cái Căn Nhà Tuổi Thơ của em?

- À, thôi để em bắt đầu ở điểm sau cùng nhé.

Cái ngày cuối, ngày tháng năm 2013, em từ Hoa Kỳ về để ký giấy tờ bán căn nhà của Bố Mẹ để lại, để em được làm người đi ra sau cùng khỏi căn nhà là em. Em là người ở lâu đời nhất trong căn nhà của Bố Mẹ, từ năm 1959, làm bài toán trừ với năm 2013 ra con số 54 năm. Hơn nửa thế kỷ!

Năm 2006, một đợt ra đi lớn gồm có chị thứ hai, gia đình thằng thứ năm, gia đình thằng sáu, và cô em Út, gồm cả thảy là mười người rời VN đi định cư tại Hoa Kỳ. Cú di dân theo chương trình “Ra đi có trật tự” của gia đình em rất đúng thời đúng lúc cho mấy người em có con nhỏ cần phải ổn định sớm nơi xứ người. Tụi nhỏ cần đi học cho kịp tuổi và kịp thời gian mà hòa nhập xã hội mới. Để lại căn nhà trống trơn chỉ còn vợ chồng em ra vào lui cui. Hai đứa con của em, thế hệ thứ ba, lúc đó cũng đi du học hết rồi. 

Căn nhà 338/60B đường Thành Thái, Q5 thành phố Sài Gòn, mở ngoặc chú thích nói cho đúng tính lịch sử và sự kiện thì địa chỉ trên không còn đúng nữa vì chính quyền đương thời thay đổi nó rồi. Nhưng em vẫn muốn giữ nó lại đây để sau này mọi người còn có thể nhớ lại. Vả lại em cũng muốn giữ trọn vẹn cái tiêu đề “điểm bắt đầu và điểm kết thúc” cho nhiều trìu mến. Căn nhà tuổi thơ của lũ chúng em là đường Thành Thái và căn nhà của lũ con cái của chúng em lại ở đường An Dương Vương!

Trong buổi cơm chiều buồn hiu:

- Anh à. – Em nói với anh chồng.

- Căn nhà này mình sẽ còn giữ lại cho đến khi nào tụi mình qua Mỹ ở luôn ha. Anh nghĩ sao?

- Thì nghĩ giống như em bàn! – Anh chồng đồng lòng với vợ. Và chàng nói tiếp:

- Anh còn phải thu xếp công việc, mấy dự án thiết kế còn dở dang và phải cuốn chiếu cho xong chứ. Nhà sẽ phải thu dọn sách vở và đồ đạc rồi mới bán. Đó em thấy đó, ai hết ra đi nhưng vẫn mong còn được quay trở lại nhà nên chẳng ai thèm thu dọn đồ đạc cá nhân của mình đâu nè!

Căn nhà phải bán! 

- Một quyết định đã được định sẵn từ lâu nhưng thời gian khi nào thì để trống, chị ạ. 

Căn nhà nơi in dấu ba thế hệ ông bà, bố mẹ và cháu nội ngoại. Tuổi thơ in dấu thì chỉ có hai thế hệ các bố mẹ và các cháu thôi. Tám đứa chúng tôi, thế hệ ở giữa 4 trai 4 gái, được vào ở căn nhà này từ năm 1959. Khi đó bố mẹ mới có đầu lòng ba ả Tố Nga và thằng trưởng nam thứ 4. Sau đó lần lượt 4 đứa sau ra đời. Chúng tôi chơi đùa; chúng tôi cãi nhau, đánh nhau; chúng tôi ngồi nói chuyện tán phét cười ngặt nghẽo; cắt tóc cho nhau; học chữ, học đàn; đóng kịch và hát hỏng; đàn đúm bạn bè nhảy đầm, nghe nhạc… Nói chung là những chuyện thường ngày mà nay trở thành những câu “chuyện đẹp”. 

Trước khi ký giấy tờ và giao nhà, khoảng hai tháng trước đó, anh xã đã phải kéo tất cả sách vở từ các kệ dọc theo tường xuống và từ tủ sách xuống. Kệ sách trống thì sàn nhà đầy sách, một núi sách ngót vài ba ngàn quyển. Sức chứa “kệ tường sách” thật phi thường, sách nằm trên kệ thấy thế mà khi xuống đất lại thành một núi cao. 

Cũng do vì sách vào nhà em rồi là được yêu quý, trân trọng và cất giữ. Sách đến từ lâu và ít được sờ mó đến thì chúng bị dồn lên cao và vào chỗ khuất một chút, nhưng nó cũng không bị ngược đãi đâu, chị ạ! Bố xếp những sách quý như tự điển, sách khảo luận, sách văn học nghệ thuật của các bạn bố tặng thì được trân trọng nằm trong tủ sách dưới phòng khách. Các bạn đến chơi nhà từ bạn bố mẹ đến bạn tụi em đều trầm trồ cái tủ này giá trị từ hình thức đến nội dung. Hình thức cái tủ gỗ gõ đẹp bóng loáng, đến nội dung các loại sách nặng ký về nội dung, đủ thể loại có thể làm thành một thư viện mini sáng giá.

Công việc những ngày cuối của em là phân loại lũ sách đông vô kể này. Loại nào cho vào sách bán de chai, sách cho thằng em họ làm thư viện gia đình, sách bán cho tiệm sách cũ ở đường Hồng Thập Tự, sách gửi tàu thủy sang Mỹ.

- Chị cất thùng sách này chỗ kín, rồi để từng quyển ra một chỗ khuất trên quầy cho khách mua thấy. Đừng để nhiều vì tụi công an văn hóa dễ nhận ra lắm đó. – Em dặn dò cô mua sách cũ.

 “Con Cá Mắc Cạn” bố xuất bản vào năm 1974, vừa sát ngày mất nước nên chưa bán được nhiều. Đến khi tháo từ kệ sách xuống còn một thùng đầy làm sao em tha nó đi tha hương được. Chỉ tuyển 100 quyển được lên tàu biển đi theo em thôi. 

Và cứ thế làm miệt mài để tuần lễ cuối cùng trước ngày giao nhà là em phải làm trống tất cả. Các tủ quần áo, tủ kệ sách, tủ bát đĩa, nhà phải trống rỗng. Và cả lòng mình cũng phải trống luôn!

- Có trống được hay không, em đố chị đó. 

Tình cảm và kỷ niệm gắn bó ngần ấy năm trời với căn nhà thật là khó tả! Em nhớ thuở xưa, thập niên 60, hẻm 338 vẫn còn là đường đất và rộng lắm. Nhà cửa dọc theo con hẻm toàn là nhà cấp bốn, mái tôn tường gạch. Nhà được thiết kế thời đó luôn có hàng ba phía trước, có nhiều nhà trồng cây ăn trái cho mát và có quả để ăn. Em vẫn còn nhớ cây vú sữa tím nhà chú Tám, trái đầy chín tím cả cây. Nhà anh Điểu thì có cây ổi xá lị, trái nhỏ da trắng nõn, ăn giòn và ngọt.

Còn sân nhà em chỉ có một cái xích đu đủ màu để tụi em ngồi đong đưa và vài ba chậu cây mẹ trồng chẳng mấy ấn tượng. Lũ con gái chơi nhảy cò cò thì ra phía ngoài hàng rào là đất cát tha hồ mà vẽ khung nhảy. Sân đất thì thảy “chàm” không bị tưng ra khỏi vạch. Chơi đánh banh đũa thì phải lui vào hiên trước có sàn xi măng để banh tưng lên. Tạt lon thì bất kể trai gái tụi em đều tham gia.

- Đó, chị thấy không, những món giải trí của tụi em thời xa xưa thật đơn giản và lành mạnh là thế.

Rồi đến giai đoạn tám đứa tụi em lớn lên, lũ con trai to tồng ngồng, bố mẹ phải nghĩ đến chuyện sửa nhà. Căn nhà một tầng nay biến thành 2 tầng. Nhưng vẫn là mái tôn và sàn gỗ. Chiều dài của căn nhà chiếm hết chiều dài của miếng đất. Tầng trên có 2 phòng ngủ và một terrace để phơi quần áo. Một phòng ngủ to dài chiếm 2 phần chiều dài nhà là có 6 tấm nệm của cho lũ tụi em. Phòng ngủ nhỏ kia là của bố mẹ.

Dưới nhà cũng được chia làm 3 phòng: phòng khách, phòng ngủ, và nhà bếp. Khách thân thiệt thân của bố mẹ và của tụi em đều thích được ngồi trong bếp nói chuyện. Phòng khách chỉ dùng tiếp khách sơ giao thôi.

- Cái nhà bếp nhà em đặc biệt lắm, chị ạ. Ngồi chơi nơi bàn ăn giữa gian phòng là nước uống được tiếp liền liền, thức ăn trong tủ lạnh phục vụ vừa nhanh vừa gọn. Nói chuyện rôm rả và cười vang động cả hàng xóm.

- Cái phòng giữa thì chuyên trị làm “sàn nhảy” cho đám bạn của thằng em dân chơi trong nhà. Nhạc xập xình bạn bè túm tụm. Vậy mà bọn công an khu vực chưa sờ gáy là may quá đi!

Năm 1980, đợt vượt biên đầu tiên thành công, gia đình chị lớn nhất và út trai cặp bến đảo Galang an toàn. Kế đến thằng trưởng nam, 1984 cũng vượt biên thành công. Hai cái may mắn thì ngược lại trả giá cho một sự xui xẻo lớn là bố em bị bắt đợt hai. Mẹ bươn chải kiếm tiền chợ nuôi lũ tụi em. Đứa nào có tài cán gì thì mang ra kiếm chút tiền tiêu vặt. Chị lớn lấy vốn tiếng Pháp và tiếng Anh trong trường trung học và đại học ra dạy kèm tại gia. Mấy chị em gái đan móc cho tổ hợp, mẹ làm bánh bán quẩn trong xóm… Tất cả đều thất bại và không bền lâu vì nhà này chẳng ai có máu kinh doanh cả!

Chẳng có gì bí lù hoài hoặc khổ sở hoài, ông Trời hay thật. Hai chuyến đi thành công làm những người còn ở lại nhẹ thở trong vấn đề tài chánh. Mẹ được chị lớn tiếp tế tiền đều đặn để nuôi bố, các em có bữa cơm no đủ hơn, và mẹ có thêm tiền dắt túi cho những chi tiêu khác. 

Em là người lập gia đình thứ hai trong gia đình sau chị lớn. Hai đứa con của em đều được ông bà ngoại bồng bế và cưng chìu. Đứa đầu còn được chơi với ông ngoại. Ông bế một tay, còn tay kia ông cầm tay lái xe đạp, chạy xung quanh bốn con đường Thành Thái, Trần Bình Trọng, Trần Phú, và Cộng Hòa. Đó là khoảng thời gian giữa hai lần đi tù của ông ngoại. Con bé này sướng thiệt. Con bé thứ hai của em cũng ra đời trong căn nhà này, với tràn trề tình thương của đại gia đình bác Nhỡ, cô chú và dì Út. Chúng được nghe Út hát ru, bác Nhỡ bế và cưng chìu. Các chú thì bày trò vui hát những dịp sinh nhật.

Mấy đứa cháu thế hệ thứ ba cũng đã từng mời bạn đến chơi nhà. Chúng tổ chức sinh nhật với nhau hoặc bạn ghé ăn trưa và nghỉ một chút xíu chờ lớp học buổi chiều. Thời gian gắn bó của tụi nhỏ chỉ được chừng 17 năm đổ lại thôi, rồi lũ chúng nó đi du học và đi định cư xứ khác. Thời gian ngắn là ngắn sự thương nhớ!

Ngày giao nhà đến nơi, em tả xung hữu đột, phân chia các đồ dùng như bát đĩa cho lũ em họ, còn dư cho Chùa dùng. Sách phải ra đi cho hết. Giường nệm chăn gối… cũng chia cho lối xóm thân quen, máy móc đồ dùng trong bếp, máy giặt, tủ lạnh cũng phải cho đi cho xong để căn nhà trống trơn. Thế là xong. Em xách “valise” đến ở nhờ nhà bạn vài ngày chờ lên máy bay về lại Hoa Kỳ. Đóng lại chương thời gian tuổi thơ, tuổi thiếu niên, tuổi thanh niên cho đến trung niên. 

Nay ngồi nhớ lại những mốc thời gian để thấy tuổi thơ và nơi chốn là hai điểm nó quằng quện vào nhau. Nói về một điểm tức là bao trùm cả điểm thứ hai. Hai điểm, nó làm nên vết sẹo trong em khi căn nhà 338/60B đường Thành Thái Quận 5 phải bán đi. Sẹo dài những 54 centimetre nếu tính theo đơn vị 1 cm cho thời gian một năm. Các cháu thế hệ thứ ba chắc cũng có vết sẹo đó, nhưng nó nông và ngắn hơn nhiều nên vết sẹo có chiều mau nhạt nhòa và biến mất. 

Còn chị thì sao? Chị có bao nhiêu vết sẹo trong đời, có cái nào làm đau dài lâu như cái của em không chị.

Mong thư chị,

Em của chị

California ngày 13 tháng 12 – 2022

Doãn Cẩm Liên

Ghi chú: Viết theo lời gợi ý của chị Trùng Dương

DẠ QUỲNH - Doãn Quốc Hưng

 

Gia đình tôi có sáu anh chị em. Trước 1975, bố tôi là một công chức, mẹ tôi nội trợ, cho nên cuộc sống rất thanh bạch. Cả nhà theo Đạo Phật kiểu truyền thống gia đình, giống như nhiều gia đình Việt khác. Bố mẹ hồi còn sống ở Sài Gòn hay đi chùa Phước Hải  gần nhà, cho nên các con cũng đến đây để lễ Phật vào dịp Tết Nguyên Đán, Phật Đản, Vu Lan. Chúng tôi được dạy dỗ là ở hiền thì gặp lành, tin vào nhân quả. Niềm tin vào Phật Pháp đơn giản là thế, chứ anh chị em trong nhà chưa có duyên để nghiên cứu kinh sách Phật Pháp, hay đi tu học, được hướng dẫn thực hành thiền tập một cách căn bản. Mẹ tôi về già mỗi ngày đều niệm Phật, lần tràng hạt, ăn chay một tháng 4 ngày. Tôi có một ông chú uyên thâm Phật Pháp lắm, thấy mẹ tôi có niềm tin chân thành vào Tam Bảo, nên cũng thỉnh thoảng đem Tam Pháp Ấn, Tứ Diệu Đế, Bát Chánh Đạo ra giải thích cho bà nghe. Nhưng có vẻ như mẹ tôi cũng không quan tâm đến việc tìm hiểu sâu hơn những khái niệm này. Chú tôi nói rằng mẹ tôi vẫn chưa thực sự khởi tín tâm.

Là một gia đình công chức đông con, nỗi lo lắng về vấn đề sinh kế là điều không tránh khỏi. Tôi còn nhớ hồi còn bé ngủ chung với bố mẹ, những buổi tối trước khi đi ngủ nghe hai người bàn bạc về chuyện làm sao trang trải đủ chi phí của gia đình, tôi cảm nhận được nỗi bất an này ngay từ thuở thơ ấu. Sau 1975, bố tôi mất sớm, cho nên nỗi lo đó còn tăng thêm, và đặt gánh nặng lên vai mẹ tôi và một vài anh chị lớn trong nhà. Mẹ tôi phải xoay sở đủ mọi cách để đưa gia đình vượt qua giai đoạn khó khăn nhất về kinh tế của cả nước. Chỉ sau khi một vài anh chị ra trường, đi làm, đem thêm đồng lương về phụ gia đình, mẹ tôi mới đỡ được gánh nặng. Tuy nhiên, nỗi lo thì vẫn theo đuổi mẹ tôi suốt đời, ngay cả khi gia đình đã hoàn toàn thoát ra khỏi nguy cơ đói nghèo. Và hình như những nỗi lo âu đó ảnh hưởng đến cả anh chị em chúng tôi nữa. Đây cũng là tình trạng chung của rất nhiều bà mẹ, gia đình Việt Nam đã từng sống trong một đất nước Việt Nam phải trả qua quá nhiều đau khổ. Tôi thương mẹ tôi lắm, đã từng ước ao khi lớn lên, làm sao có thể giúp mẹ mình trút bỏ được những nỗi niềm bất an đó.

Đến nay, anh chị em chúng tôi đã vượt quá lục tuần. Dù không giàu có, tất cả chúng tôi đều có công việc ổn định, có một mức sống trung lưu trong xã hội Việt Nam. Một số chị lớn nay đã nghỉ hưu. Cùng theo vận nước và dân tộc nổi trôi, gia đình có người ở Mỹ, có người ở Việt Nam. Có người vượt biên, có người đi theo diện đoàn tụ gia đình. Chúng tôi vẫn có cảm giác gắn bó với nhau như thời ở chung một mái nhà. Truyền thống đại gia đình Việt Nam hình như vẫn còn trong nếp suy nghĩ. Thời đại internet, chúng tôi vẫn giữ liên lạc với nhau qua mạng xã hội viber, để mọi người chia sẻ chuyện gia đình, con cháu, chuyện nhà cửa, chuyện họ hàng… Anh chị em vẫn có thể nhìn thấy nhau qua màn ảnh, nói chuyện với nhau qua điện thoại. Tuy xa mà gần…

Bà chị cả của tôi ở miền Nam Cali. Chồng mất sớm, chị sống chung với vợ chồng cậu con trai, niềm vui lớn nhất là nhìn hai đưa cháu nội lớn lên, giỏi giang trong học tập. Chị đã về hưu, ngoài việc chăm sóc cháu, bếp núc, chị có thú vui là trồng cây làm vườn. Mới đây, mấy bụi hoa quỳnh sau vườn nhà chị nở tám đóa hoa tuyệt đẹp. Chị chụp hình khoe cả nhà. Không những vậy, chị còn cảm hứng viết ra những câu thơ như sau:

Dạ Quỳnh

Tạc dạ bát hoa khai,

Kim nhật bát hoa tận!

Cánh hoa rời tan tác, 

Nhụy, hương cũng tàn phai!

Chỉ còn một nụ nhỏ,

Hứa hẹn của ngày mai!

Cả nhà hào hứng, thích thú quá! Cả đời làm chị lớn trong nhà, bận rộn quán xuyến từ gia đình riêng đến đại gia đình chung, lúc nào chị cũng tất bật. Chị là người quan trọng nhất, sát cánh cùng mẹ tôi đưa gia đình vượt qua giai đoạn khó khăn sau khi bố mất. Ít khi thấy chị có thời gian cho chính mình, nhàn nhã trong tuổi già. Chuyện hoa quỳnh tối nở sớm tàn là khá bình thường, nhiều gia đình gốc Vịệt ở Cali trồng hoa quỳnh lắm. Nhưng nay chị tôi đã biết bỏ bớt lo toang, dành thì giờ ngắm hoa, làm thơ, mà thơ còn có thoảng chút đạo vị nữa. Có thể khi ngắm hoa, chị liên tưởng đến hai đứa cháu nội. Nhìn những cụm hoa tàn, chị nhận ra vẫn có một nụ hoa chờ ngày khai nhụy trọng tương lai. Thế hệ ông bà, cha mẹ rồi sẽ ra đi, nhưng đã có đám con cháu nối dõi, làm rạng danh gia tộc, giống nòi. Một cái nhìn có hậu theo nếp suy nghĩ truyền thống gia đình của nhiều người Việt cùng thế hệ…

Chúng tôi trao đổi bình luận qua viber, cùng nhau “bình thơ”, đề nghị thêm bớt chữ nghĩa, rồi khuyến khích mọi người hưởng ứng với đề tài thú vị này. Một bà chị khác ở Việt Nam sau đó đã viết một bài thơ khác cùng chủ đề:

Thương thay một đoá Quỳnh hương 

Trong đêm nở rộ ngát hương thơm lừng 

Bình minh rọi ửng tia vàng

Quỳnh hương rũ cánh hoa tàn còn đâu 

Nhân sinh một kiếp qua mau

Trăm năm một thoáng vẹn tình thế gian

Như Quỳnh tối nở, sớm tàn

Dư hương còn mãi vấn vương lòng người 

Cũng hay không kém! Là người có lối suy nghĩ giản dị, hồn nhiên, có lẽ nhờ vậy mà chị là người ít lo lắng nhất trong gia đình. Có đôi khi tôi ước muốn có được sự vô tư của chị. Là một giáo viên nghỉ hưu, cho nên bài thơ của chị dường như chứa đựng một ý nghĩa mang tính giáo dục. Hoa quỳnh dù chỉ nở trong một đêm, nhưng hương sắc của nó cũng làm ngây ngất lòng người, làm đẹp cho thế gian. Huống chi trăm năm một đời người, ta nên sống sao cho trọn nghĩa tình, sống sao cho cuộc đời trở nên có ý nghĩa với chính bản thân, đem lại niềm vui cho bao người thân yêu. Đời sống của hoa, của người ngắn dài không quan trọng, miễn sao có ích cho đời, cho người mới là đáng trân quí. Quả là bài thơ của một nhà giáo có khác!

Và sau cùng, ông anh lớn trong gia đình vừa mới sang định cư tại Hoa Kỳ được vài năm cũng góp thêm một bài thơ nữa:

Xuân đến trăm hoa nở đầy sân,

Xuân đi hoa rụng biết bao lần.

Đêm qua quỳnh nở tươi như mới,

Sáng dậy hoa tàn hết sắc xuân.

Một đêm thoáng chốc như năm vậy, 

Vạn sự vụt qua chẳng định thần.

Bao giờ cho đến ngày xưa ấy,

Để ta về lại nhớ mùa Xuân.

Quỳnh đi quỳnh đến xa rồi,

Ta ngồi đợi mãi việc đời bể dâu.

Giật mình chợt nghĩ lo âu,

Trăm năm một thoáng bạc đầu quỳnh ơi!...

Bài thơ rõ ràng được gợi hứng từ bài thơ thiền bất hủ Cáo Tật Thị Chúng của thiền sư Mãn Giác.Tôi bắt đầu nhận ra rằng Phật Pháp đã thấm nhuần và ảnh hưởng đến suy nghĩ, nếp sống của các thành viên trong gia đình một cách nhẹ nhàng, thầm lặng. Trong thời đại bùng nổ thông tin internet, người Việt dù ở đâu không nhất thiết phải đến chùa mới gần được chánh pháp. Ở Việt Nam bây giờ, nhiều ngôi chùa to, tượng Phật lớn nhưng chỉ là nơi viếng cảnh du lịch, buôn thần bán thánh. Ngày nay, việc nghe pháp từ các vị tu hành thực sự am tường Đạo Pháp ở khắp nơi trên thế giới, hay đọc các bài viết sâu sắc về Phật Giáo của các nhà nghiên cứu trên mạng internet thật dễ dàng. Phật tử ở Việt Nam vẫn có thể xem trên Youtube các bài pháp thoại của các vị tăng ni sống ở Hoa Kỳ, Canada, Châu Âu, Úc Đại Lợi… Với một niềm tin Tam Bảo sẵn có, có lẽ anh chị em tôi đã tự tìm hiểu thêm về Phật Pháp bằng nhiều phương tiện khác nhau, rồi tự áp dụng vào trong đời sống hằng ngày. Hình như ít nhiều giáo lý nhà Phật đã giúp chúng tôi buông bỏ bớt một số lo âu, vốn đã theo đuổi chúng tôi trong suốt thời thơ ấu khó khăn.Tu có khi đơn giản chỉ là thay đổi cách nhìn về đời sống cho đúng với thực chất. Nhận ra và chấp nhận vô thường trong cuộc sống đã là một bước tiến dài trên đường tu. Trong bài thơ đầu tiên, bà chị cả thấy hoa nở rồi tàn, nghĩ về sinh lão bệnh tử của đời người là đã bắt đầu thấy đạo. Bắt đầu buông bỏ những nỗi lo âu của đời sống là đang thực hành tâm xả ly. Trong bài thơ thứ nhì, bà chị ở VIệt Nam hướng mục tiêu của cuộc sống đến những việc làm tốt đẹp cho người, cho đời là đang tập sống với hạnh từ bi của Đức Quan Thế Âm Bồ Tát.

Riêng bài thơ thứ ba của ông anh tôi, dù bắt đầu với ý tưởng của Thiền Sư Mãn Giác, nhưng hình như vẫn chứa đựng nỗi ưu tư về những đổi thay quá nhanh trong cuộc sống. Tôi hoàn toàn thông cảm với tâm trạng của anh, hiện đang phải thích ứng với đời sống mới như chạy đua, đầy căng thẳng ở Mỹ, trong khi năng lượng tuổi trẻ đã qua đi. Những người lớn tuổi đã có cuộc sống ổn định ở Việt Nam, khi sang Mỹ thường bị sốc với sự thay đổi này. Tôi cũng đã trải qua cùng tâm trạng hồi mới qua đây từ hơn chục năm trước. Rời quê hương ra đi chỉ vì nghĩ đến tương lai của con cái, chứ phải làm lại cuộc đời từ đầu khi tóc đã điểm sương thực sự là một áp lực lớn, không phải ai cũng vượt qua được. Tôi có nhiều người thân quyết định quay trở về Việt Nam sau một thời gian ở Mỹ, vì không thể hội nhập, đáp ứng với cuộc sống ở đây. 

Nhưng thật may mắn, sang đến Mỹ ở ngay tại Little Saigon Quận Cam, tôi lại có duyên đọc và nghe Phật Pháp nhiều hơn. Dường như những nỗi lo âu trong cuộc sống mới thôi thúc tôi đi tìm sự bình an qua việc đi nghe các buổi giảng pháp được tổ chức bởi các nhóm đạo tràng ở vùng Nam Cali, hay nghe băng đĩa thâu lại các buổi pháp thoại. Ít có người nhận ra rằng ở Mỹ ngày nay, sự lựa chọn để tìm ra một vị thầy phù hợp với căn cơ hiểu đạo của từng Phật tử còn phong phú hơn nhiều so với trong nước Việt Nam. Tôi bắt đầu dần dần nhận ra sự chuyển hóa bắt đầu đến từ việc chuyển hướng cái nhìn vào bên trong chứ không phải ra bên ngoài. Tâm thức đóng vai quan trọng về khổ đau hay hạnh phúc trong đời người. Một minh họa rất hay cho vấn đề này là có người đang khát được tặng cho nửa ly nước. Vẫn với một sự thật trước mắt là nửa ly nước, nhưng có người buồn bã bảo rằng “tôi chỉ có nửa ly nước thôi, ít quá!”, trong khi có người lại hân hoan “tôi có đến nửa ly nước lận, nhiều quá!”. Không có ai đúng, ai sai trong hai cách nhìn, nhưng chắc chắn người thứ nhì sẽ có nhiều hạnh phúc hơn. 

Chỉ cần đổi thái độ của mình đối với cùng một thực tế, ta đã có thể tạo ra sự an lạc trong tâm thay cho lo âu, bất mãn. Chỉ vì thay đổi nhận thức, tôi bắt đầu nhận ra những niềm vui, hạnh phúc có trong cuộc sống ở Mỹ chứ không phải chỉ là lo toan. Có những niềm vui đơn giản, không mất tiền mua mà ở Việt Nam có tiền tỉ cũng khó được hưởng: quyền tự do, môi trường trong lành, thực phẩm an toàn, thiên nhiên sạch đẹp, con người đối xử văn minh với nhau…Nhớ khi còn ở Việt Nam, có quá nhiều nỗi lo khiến cho con người dễ trở nên bất an. Sống ở cái xứ sở giàu có và tự do nhất thế giới, hạnh phúc có khi ngay ở trước mắt, ngay trong giây phút hiện tại mà mình không chịu thấy. Chỉ cần “tri túc”- nhật biết mình đã đầy đủ- để dừng lại là sẽ có được sự an nhiên tự tại. Và khi mình thấy đủ, tự nhiên lòng mình sẽ rộng mở, hào phóng hơn để sẵn sàng chia sẻ, giúp đỡ người khác. Làm sao ta có thể sẵn lòng cho đi của cải, vật chất của mình khi mà chúng ta cảm thấy bản thân và gia đình vẫn còn thiếu thốn? 

Tôi còn nhận ra xa hơn rằng sự cho đi không chỉ bao gồm của cải vật chất, mà còn có cả yếu tố tinh thần nữa. Tôi đã từng nghe một vị thầy nào đó giảng rằng vô úy thí - giúp người khác vượt qua nỗi sợ hãi- còn tạo công đức nhiều hơn là bố thí của cải. Muốn làm được điều này, chính bản thân mình phải có được sự bình an. Làm sao chúng ta có thể cho đi cái mà mình không có? Chỉ khi tâm mình an lạc, mình mới có thể chia sẻ được sự bình an cho những người thân chung quanh.

Nói thì dễ, thực hành mới khó. Nhưng nếu có quyết tâm ta vẫn có thể dần dần thay đổi chính mình. Thầy tôi dạy rằng tu là việc của riêng từng người, tùy theo hoàn cảnh của từng người, và chỉ có cá nhân người đó mới tự quyết định được con đường mình đi. Không có ông thầy nào, đạo tràng nào có thể tu thay cho mình cả. Ý thức được điều này, tôi cũng đã bắt đầu có gắng thực tập, vì ý thức rằng thời gian của cuộc đời không còn nhiều. Chỉ cần trong những năm tháng còn lại, làm sao mỗi ngày tôi có được nhiều hạt giống an lạc hơn là khổ đau, như vậy là tốt lắm rồi.

Tôi nhớ lại ước mơ của mình ngày xưa, làm sao giúp cho mẹ thoát khỏi những nỗi lo âu trong cuộc sống. Mẹ tôi nay đã mất rồi, cho nên tôi không còn cơ hội để thực hiện hoài bảo của mình. Trong một ngày giỗ mẹ, có lần tôi đã đứng trước bàn thờ và thầm khấn, như đang nhắc lại với mẹ lời dạy của thầy tôi: “Mẹ ơi, quẳng đi những gánh lo âu là việc thay đổi cái tâm của mình. Những bất trắc trong cuộc đời là điều không thể tránh khỏi. Nhưng điều mẹ có thể làm được, đó là không để những suy nghĩ lo âu ngự trị mãi trong tâm thức của mình. Có khi những điều bất an đã qua đi rồi, nhưng chính mình lại tự giữ nó trong tâm mà không hay. Mẹ có thể nhận diện và không để cho những nỗi lo làm chủ cuộc đời mình, mẹ nhé!”. Không biết mẹ tôi ở một cõi nào đó trong kiếp tái sinh có giao cảm với thông điệp của tôi hay không. Nhưng chính bản thân tôi cảm thấy nhẹ nhõm, bình an hơn rất nhiều. 

Qua câu chuyện ngắm hoa quỳnh và làm thơ, tôi tin rằng gia đình mình đang thực hành Phật Pháp qua những việc làm giản dị. Tôi tin là với niềm tin vào Chánh Pháp, ông anh tôi sẽ mau chóng tìm lại sự an lạc cho cuộc sống trên đất Mỹ. Nếu mình thay đổi cách nhìn, cuộc đời luôn có những điều để hân hưởng.Tôi xin phép được viết tiếp một vài câu trong bài thơ của anh mình, kết hợp lại thành một bài thơ mới như sau:

Xuân đến trăm hoa nở đầy sân,

Xuân đi hoa rụng biết bao lần.

Đêm qua quỳnh nở tươi như mới,

Sáng dậy hoa tàn hết sắc xuân.

Một đêm thoáng chốc như năm vậy, 

Vạn sự vụt qua chẳng định thần.

Bao giờ cho đến ngày xưa ấy,

Để ta về lại nhớ mùa Xuân.

Quỳnh đi quỳnh đến xa rồi,

Ta ngồi đợi mãi việc đời bể dâu.

Giật mình chợt nghĩ lo âu,

Trăm năm một thoáng bạc đầu quỳnh ơi!

Sáng ra thấy ở sau nhà

Đào hoa mới nở đậm đà sắc xuân

Xuân đi xuân đến bao lần

Hồn xuân ở mãi tự tâm mỗi người

Chỉ cần nhìn lại chút thôi

Thấy xuân miên viễn rạng ngời cõi tâm…

Tâm Nhuận Phúc (09/2022)

Thi viết Phật Pháp Ứng Dụng

Sơ lược về tác giả:

Tâm Nhuận Phúc sinh năm 1962 tại Sài Gòn, định cư ở Mỹ từ năm 2006

Qui y từ năm 2010 tại Quận Cam với Hòa Thượng Thích Phước Tịnh. Bút hiệu cũng là pháp danh.

Địa chỉ liên lạc: 2406 W Random Drive Anaheim CA 92804 . Cell: 310 985 0908

nguoivietnam06@gmail.com 

BÁC SỸ THEO DÕI WORLDCUP - Anh Quân

Worldcup bắt đầu là vào năm 1930

22 lần Worldcup (2 lần không đá)

Bác Sỹ coi lần nhất vào lúc 7 tuổi

Xem ra Bác Sỹ theo dõi từ ngày có giải cho đến hôm nay.

- Anh Quân 

NHỮNG ĐIỀU NGƯỜI 100 TUỔI VẪN LÀM ĐƯỢC - Doãn Cẩm Liên

Tuổi Cụ Sỹ năm nay đã đạt được con số 100. Để tô đậm con số 100 cho thêm phần giá trị thì cần ghi thêm những điều mà Cụ vẫn làm được hằng ngày:

- Đi không cần gậy. Bởi vì chân Cụ vẫn khỏe mạnh và cứng cáp. Bước đi vững vàng từ trong nhà ra đến ngoài vườn. Đi đây đó với con cái là cái thú của Cụ. Do vậy lũ con khoái rủ cụ “đi chơi”, ngồi quán cà phê nhìn mọi người tán ngẫu. Cụ nào nghe được gì và mắt nhìn cũng mờ mờ nhân ảo, thế nhưng Cụ rất vui vì được ngồi làm cục “nhưn” giữa đám con cháu của mình.

- Đi dạo không cần con. Hừm! Chuyện này Cụ Sỹ cứ làm con nó lên ruột từng hồi vì xểnh ra là Cụ đi mà không thông báo. Ánh nắng là kích thích tố cho tế bào thần kinh tiết chất adrenaline trong Cụ. Hoạt chất này giúp cơ thể con người hưng phấn lên và muốn làm những gì mình muốn làm. Giờ hoạt động hăng say nhất của Cụ là sau giờ cơm trưa, đỉnh trưa của mặt trời đứng bóng. Khi các con díp mắt cần nghỉ ngơi một chút thì Cụ lại tỉnh táo nhất trong ngày. Cụ ra vườn, cụ muốn đi ra ngoài đường, đi trong ánh nắng cho thỏa thích. Nắng ấm, nắng vui và nắng tươi khỏe… Cụ chẳng muốn phí phạm nó một chút nào!

- Tay khỏe và khéo khi cầm kéo. Việc chính hằng ngày của cụ Sỹ là cắt giấy, giống như chức năng của cái máy “paper shredder”. Con cái cung cấp giấy báo cho Cụ làm việc. Nhiệm vụ giao là được Cụ hoàn thành một cách nhanh chóng và luôn trước thời hạn. Xong việc mà còn thèm cắt thì Cụ ra vườn mò mẫm vào đám cây cối. Thằng cây nào hó hé đưa cành lá ra trước mắt Cụ thì liền bị cắt. Cắt cành xong còn phải thêm công đoạn cắt vụn nó ra cho dễ tái sinh. Trời ơi, cái lùm cây cứ bị lẹm một bên vì nơi đó có Cụ đứng. Tay bẻ tay cắt thì làm sao không vẹt cơ chứ!

- Làm giường tươm tất sau khi ngủ dậy. Một hình ảnh đẹp được ghi xuống khi Cụ Sỹ đang làm giường, vuốt cái chăn phủ giường thẳng tắp và phẳng phiu xong xuôi mới ra khỏi phòng. Các con của Cụ chưa có đứa nào được cái hân hạnh làm việc này cho Cụ đâu. Không chỉ giường chiếu được sắp xếp gọn ghẽ mà ngay cả giầy dép nữa. Hằng ngày Cụ thay giầy để đi bộ, đôi dép đi trong nhà sau khi tháo ra được xếp ngay ngắn một chỗ trong tủ giày. Cụ tế nhị là không đặt để nó lên giày một ai khác. Nằm ngay ngắn và thẳng thớm để khi về Cụ chỉ việc quơ tay là có đôi dép đi nhà.

- Vệ sinh cá nhân. Kỹ năng này có phần hơi dở từ xưa khi còn Cụ Bà. Cụ ông chuyên trị dựa Cụ bà, nay đến dựa con. Bàn chải đánh răng phải quẹt kem sẵn, đôi khi còn phải dí vào tay Cụ mới xong việc đánh răng. Tắm thì sao? Cụ vẫn có thể tắm lấy một mình nhưng cả tiếng đồng hồ mới xong. Vì vậy con nó xông vào buồng tắm tắm dùm cho nhanh để tránh không bị cảm lạnh.

- Ăn uống không vung vãi. Do vì tay và chân Cụ Sỹ không bị rung, các tế bào thần kinh vận động không bị lão hóa nên mệnh lệnh xuống tay chân vẫn còn chính xác. Cụ tự xúc cơm hoặc cháo ở bàn ăn. Không một hạt cơm hay thức ăn nào vung vãi nơi Cụ ngồi. Chỉ có phần kết thúc vét bát cơm hay bát cháo là cần con nó vét cho thôi. Mà xin thưa rằng mắt kém thì làm sao Cụ thấy rõ bát còn thức ăn hay không!

Nếu muốn nói chuyện vui và mang tính tích cực của người già chắc những chuyện của Cụ Sỹ là đúng đề tài nhất. Người viết kể ra đây là để lưu giữ cho con cháu sau này biết thế nào về Bố, Ông và Cụ của mình. Cũng là điểm giúp các bạn vong niên của Cụ Sỹ lấy đó làm mục tiêu cần đạt cho những ngày trước mắt. Phải cố lên sao cho bằng Cụ để có một cuộc sống vui khỏe từ tinh thần đến thể chất.

Người viết xin kính chúc các cô chú bạn bố Sỹ luôn giữ được thân và tâm an lạc và khỏe mạnh như Cụ ạ! 

California, ngày 3 tháng 12 – 2022

Doãn Tư Liên

LIÊN VIẾT VỀ BỐ 100 TUỔI

 

DỌN DẸP TẠP NIỆM

“Dọn dẹp tạp niệm”, đó là câu mà cụ Sỹ thường nói khi cầm kéo để cắt. Cắt gì? Khi thì cụ cắt cây cối ngoài vườn của con gái. Cho đến một lúc vườn cây cũng hết lá để cắt, hết cây vứt ngoài đường nhặt về cho bố có việc làm, đâu phải lúc nào cũng có hoài!? Thế là các con cụ nghĩ ra một cách hay nhất mà vẫn đáp ứng đủ ba yêu cầu: giúp cụ “dọn dẹp tạp niệm”, giúp báo đọc xong được cắt vụn trước khi ra thùng rác, giúp vườn cây của con không bị “bức tử”. 

Cụ thích ngồi cắt, cắt gì cũng được miễn là tay làm và tâm thì sạch tạp niệm.

Do vì nặng tai nên sự giao tiếp với các con trong nhà cũng ít ỏi hơn. Các bạn văn và học trò đến thăm Cụ thì đều có cùng một kịch bản:

- Sinh quán của bạn ở đâu?

- Đầu làng quê tôi có một dòng sông nhỏ gọi là Tô Giang. Thuở tập tọng viết văn tôi lấy bút hiệu là “Tô Giang Khách”. Thế mà con sông nay dần cạn trở thành ao rau muống. Thế mới thấy “Sông nay giờ đã lên đồng, chỗ làm nhà cửa chỗ trồng ngô khoai”…

Những ai thường gặp Cụ chắc cũng phải thuộc làu với những mẩu chuyện đại khái là thế.

Trở lại chuyện cắt giấy để dọn dẹp tạp niệm của Cụ Sỹ, chắc do vì không còn nghe rõ tiếng nói của mọi người xung quanh nên Cụ Sỹ thường rút vào thế giới riêng của Cụ. Cụ có tạp niệm trong tâm hay không? Theo lời bàn con gái Cụ thì KHÔNG. Vì nhìn Cụ cắt giấy, động tác cắt, xếp giấy để chuẩn bị cắt thì thấy rõ là Cụ đặt hết tâm vào giấy và kéo. Với những tờ báo khổ lớn thì cụ gấp đôi rồi cắt, gấp đôi nữa và cắt, gấp đến mấy lần nữa cho đến khi miếng giấy vừa tay cầm, sau đó xếp lớp chúng lên cạnh bàn bên cạnh. Và lấy từng lớp từ trên xuống dưới để cắt. Tay Cụ thiệt là khéo léo khi cầm giấy đưa vào lưỡi kéo, miếng giấy được xoay tròn để cắt, cho đến hết không thể cắt được nữa mới thôi.

Những thiền sư ngồi thiền với tâm an tịnh như thế nào thì tâm Cụ Sỹ chắc cũng chẳng khác.

Có lần con gái hỏi Cụ:

- Bố, giữa khuya bố còn ngồi thiền như thuở trong tù không?

- Không con. Lúc nào bố chẳng hành thiền. Đâu cần phải ngồi đâu!

- À, thì ra thế.

Thôi thì cụ già 100 tuổi mà vẫn đi đứng, nằm ngồi mà không cần người trợ giúp. “Job” cắt giấy con giao cho Cụ hoàn tất không một lỗi lầm. Hoàn thành nhanh gọn và lẹ, trước hạn định và ngoài sự mong muốn của lũ con. 

Cụ Sỹ thương con cháu quá, thưa rằng là vậy. Con cháu không trông mong gì hơn nơi Cụ. Chỉ mong Cụ cứ sống an nhiên tự tại như việc ngồi cắt giấy và đến ngày nào Cụ buông “job cắt giấy” để trở về với Ông Bà Tổ Tiên thì hay lúc đó.

Thật mong là thế!

California, ngày 20 tháng 11 – 2022

Doãn Tư Liên

TRĂM TUỔI HẠC 

Không biết con hạc ngoài đời có sống đến trăm năm tuổi không mà sao ông bà xưa ta lại hay chúc tụng nhau “Trăm Tuổi Hạc”. Chẳng hiểu, nhưng nhận thấy hình ảnh con hạc và cây tùng cỗi đại diện cho người cao tuổi sống lâu là đẹp. Nên tôi chọn con hạc để kính chúc bố Sỹ đạt được như thế.

Bố Doãn Quốc Sỹ sinh năm 1923, nên năm 2022 này chỉ đạt TRĂM TUỔI đối với người châu Á chúng tôi, tính theo Âm lịch. Người Tây phương phải đến năm 2023 họ mới chúc mừng ông TRĂM TUỔI. Do vì lũ con cháu muốn bố sống dài lâu nên bố Sỹ trăm tuổi Ta, chúng tôi mừng bố. Sang năm bố Sỹ trăm tuổi Tây, chúng tôi lại mừng bố trăm tuổi nữa, có sao đâu!

Bố Sỹ trăm tuổi nhưng vẫn khỏe, khỏe cả về thể chất đến tinh thần. Bố vẫn đi từng bước vững chãi mỗi sáng, đi bộ vòng quanh khu nhà ở. Khi Ông đi ông thích được nắm tay con gái để cảm thấy an toàn hơn vì đó cũng là cái gậy và cũng là con mắt của ông. Mắt ông kém lắm rồi, nay chỉ thấy mờ mờ bằng con mắt phải thôi. Thế nhưng không có con ông cũng đi, sợ gì! Ông mê đi nên cửa nhà quên đóng là ông lấy cớ ra ngoài lấy thư. Thư không có thì tiện chân ông đi thẳng. Cứ thủng thẳng chắp tay sau đít là ông đi, lần theo vỉa hè mà đi. 

Đi, Ông không sợ xe, xe sợ ông thì có. Có một hôm ông đã làm xe sợ vì ông cứ ngang nhiên băng qua đường mà không chờ đèn cho phép. Xe trờ đến và thắng lại kịp từ xa. Người con gái chạy theo khi không thấy ông quay vào nhà, kịp nhìn thấy cảnh ấy mà ú tim và trợn mắt nhìn. Hú hồn!

Ông Sỹ có thể chất tốt của một người già trăm tuổi như vậy là do ông ăn được và ngon miệng. Ba bữa chính trong ngày, ông không bỏ bữa nào. Bữa sáng ông thường ăn cereal bỏ vào bát trái cây có sữa tươi. Trái cây trong bát có đủ màu, tức là có đủ vitamine cho nhu cầu một cơ thê. Ông ăn xong cái, húp sạch cả sữa, rồi mới đặt bát xuống bàn. Buổi sáng ông có hai viên thuốc trợ lực cho xương và chống già. Sao lại chống già? Thì viên thuốc đó nó giúp các tế bào trong cơ thể ông không được phép già như tuổi của ông, phải là tế bào của người trẻ!? Viên thuốc có hiệu nghiệm một chút ở chỗ tóc ông bị hói nay đã mọc lên khá dầy. Bên cạnh hai viên thuốc vô thưởng vô phạt, mỗi tối ông chỉ phải uống hai viên thuốc cho cái tiền liệt tuyến dở chứng của ông. Không một loại thuốc nào cho chuyện cao huyết áp, tiểu đường hay cao mỡ gì cả!

Hai bữa ăn trưa và chiều, ông ăn vào lúc 12:00 trưa và 5:30 chiều. Thường khi các món ăn được thay đổi từ cháo, bún, mì, khoai tây ghiền và cơm… để ông dễ nhai và dễ nuốt. Thức ăn như thịt luôn được cắt nhỏ xíu xiu để ông khỏi phải nhai. Rau cũng vậy, cũng phải cắt nhỏ bỏ thẳng vào bát của ông. Nếu ăn cơm thì chan canh sâm sấp cho dễ nuốt. Ông không bao giờ bỏ dở thức ăn có trong chén của mình. Đó là bản tính từ trẻ, ông tuân thủ lời “đẻ”, mẹ của ông, “hạt cơm là hạt ngọc”.

Về phần uống ông rất lười uống nước. Ông chỉ uống chất gì ngọt ngọt như sữa tươi khoắng đường, nước ngọt, và rượu. Do vậy, thường ngày sau bữa cơm, ông ăn đét se và ly nước lọc thì “dessert” ngọt luôn hết sạch trừ ly nước. Do vậy, cô em gái ngồi kế cạnh cứ phải dùng kế cụng ly với anh, thì mới hết ly nước. Phải đến vài ba lần cụng ly mới cạn.

Một vài chuyện ngoài lề về cô em gái của ông Sỹ. Cô thua ông anh của cô những mười bốn (14) tuổi. Năm 1954 di cư vào Nam, cô vừa đậu xong bằng Thành Chung, nên được ông anh chọn đem theo cùng. Ông anh ý rằng để cô em học cho xong bằng Tú Tài thì vừa vặn Nam Bắc xum họp lại, lúc đó cô đã có mảnh bằng mang về dâng lên ông bà. Tính từ năm đó đến nay đã được sáu mươi tám (68) năm anh em có nhau. Anh luôn thương em và ngược lại em luôn ngưỡng mộ anh. Rồi đến khi chồng cô mất, cô và anh của cô luôn có nhau trong bữa ăn trưa và chiều. Nhờ thế cô mới có thể giúp anh nạp đủ nước vào cơ thể để máu huyết lưu thông dễ dàng.

Về nết ngủ, ông Sỹ ngủ ngon lành và dễ dàng. Một đêm ông có thể đi tiểu vài ba lần, nhưng lần nào xong vào giường ông cũng ngủ lại ngay được tức thì. Ban ngày, sau bữa ăn sáng là giờ đi bộ tập thể dục, về đến nhà là ông lại có thể ngủ tiếp. Lần này ông ngủ ngồi, ông thích vậy. Ngủ ngồi sướng lắm, ông không phải bỏ giầy đi bộ ra, lưng dựa vào cái gối, đít xít ra một tí để đầu ngả vào thành ghế sa lông, tay buông xuôi hai bên người, thế là ngủ ngon. Có cả ngáy khọt khẹt nữa!

Có khi cắc cớ, con gái hỏi ông có mơ thấy mẹ không thì ông trả lời “Bố con mình chẳng ai mơ thấy mẹ, chắc mẹ đã đầu thai kiếp khác rồi!” 

Con gái chăm bố cứ thường la lên rằng “Chưa ai chăm người già lại sướng như chăm ông Sỹ này!” Quả là vậy, ông tuyệt đối tuân thủ lệnh con. Con muốn bố ăn cái này thì bố ăn, con muốn bố uống cái này thì bố uống, con muốn bố đánh răng thì đánh răng. Tiết mục đánh răng này bố rất lười, lười từ thuở còn mẹ. Con gái đã quẹt kem vào để sẵn trên ly, thế nhưng ông lại len lén bỏ lại vào ly cắm bàn chải. Chỉ còn cách dúi bàn chải vào tay bố thì không trốn chạy đi đâu được. Bố đành đánh răng!

Tiết mục tắm. Cách đây một năm, ông vẫn tự tắm lấy, tắm cả tiếng đồng hồ! Ông kỳ cọ kỹ lắm, nết này nó “run in the family”. Nó chạy trong huyết quản của bà, của hai cô em, người nào khi vào buồng tắm cũng phải cả giờ đồng hồ mới ra. Và kể từ ngày ông Sỹ bị mổ sa ruột, con gái không muốn ông tắm lâu nữa, nên xâm nhập vào buồng tắm để tắm gội và xối nước cho mau kết thúc cuộc tắm của ông.

Người ta vẫn thường nói Thân – Tâm gắn liền nhau, tuy hai mà một, tuy một mà hai. Do vậy, ông Sỹ đã có một thân khỏe mạnh thì tâm của ông cũng được khỏe lây. Có ai đặt câu hỏi “tâm phải an trước rồi mới có thân khỏe không?” Câu hỏi này người viết cũng đã từng hỏi, nhưng không có câu trả lời chính xác. Chỉ lấy kinh sách Phật ra thì thấy nó đồng hành và không tách biệt. Không trước, không sau.

Tâm ông Sỹ đã từ lâu, dường như không còn “Tham, Sân, Si, Hận” gì cả. Ngay từ thuở trong tù cộng sản, hai lần tù, cũng không ai nghe ông thù ghét mấy người quản giáo. Ông Sỹ đã từng nói trong sách hay trong câu chuyện với mọi người “Mình bị tù còn có ngày về, chứ mấy người quản giáo này họ cứ phải gắn liền với nhà tù thì chẳng khác gì tù!” Vợ con những ngày sau này chớ hề nghe một chuyện gì về chồng và bố lúc ở tù. Có chăng chỉ nghe vài mẩu chuyện từ các bạn tù của ông mà thôi.

Tâm ông Sỹ nay không có gì có thể làm nó gợn sóng lên được. Ngay cả cái vui ông cũng không vui quá thì lấy đâu cái buồn có cơ hội làm gợn lòng của ông?! 

Ngày Sinh Nhật Một Trăm Tuổi của ông con cháu tề tựu về, nhà náo động rộn ràng, ông biết đó chứ. Nhưng nào ai thấy ông hưng phấn nói cười như lũ con cháu. Ông vẫn điềm tĩnh ngồi ăn cùng cô em và con cháu. Chúng nó quây quần ca hát, chúc tụng ông, ông chỉ mỉm cười và tay nhịp nhịp theo tiếng đàn và tiếng hát. Cái vui của ông được phát ra đến tầm cỡ như vậy mà thôi.

Thôi thì… chúng con mười sáu con và dâu rể , mười bốn cháu, sáu chắt, và toàn gia đình bên nhà cô Em của ông anh, đồng thanh chúc ông Sỹ “Trăm Tuổi Hạc”. Rồi từ đó, từ cột mốc này ông cộng thêm những năm sau sau nữa vui cùng em, con, cháu, chắt. Người viết còn đang nghe vang nhiều lời chúc tụng từ bạn văn, bạn nhà giáo, học trò, bạn con, bạn cháu đang chúc tụng ông, ông có nghe chăng?

California, ngày 6 tháng 2 – 2022

Doãn Tư Liên