Jun 11, 2017

2. VÀI KỶ NIỆM VỚI ÔNG GIÁO




Tưởng đùa mà thật. Chỉ mấy tháng sau ngày về, Doãn Quốc Sỹ, bằng lối viết cực kỳ dễ dàng của ông đã biên soạn xong một tiểu luận văn học song ngữ, in ronéo, một bên tiếng Việt, một bên tiếng Anh, tôi nhớ là một sơ thảo tóm lược dùng cho giảng dạy về những trào lưu chính của văn học miền Nam từ sau chia cắt đất nước, trong tiểu luận Doãn Quốc Sỹ dành một chương rất thân yêu cho anh em Sáng Tạo. Và nếu tôi vẫn nhớ không lầm, tiểu luận được đem giảng dạy ngay ở đại học Vạn Hạnh, trong cái phân khoa Văn Chương mới thành hình do sáng kiến của thượng tọa viện trưởng Thích Minh Châu, người điều khiển phân khoa khi đó là nhà văn Vũ Khắc Khoan.

Nhưng cái viết bằng chất liệu đem về từ Mỹ, tươi tắn, trữ tình, chúng tôi yêu thích hơn, nó là tất cả Doãn Quốc Sỹ, con người, tâm hồn và lối viết của Doãn Quốc Sỹ, chừng nửa năm sau tiểu luận song ngữ mới tới. Đó là tập du ký Doãn Quốc Sỹ đặt cho một cái tựa rất thơ là Sầu Mây. Như hầu hết là vậy, từ Khu Rừng Lau, đến Chiếc Chiếu Hoa Cạp Điều, đến Ba Sinh Hương Lửa, Sầu Mây cũng được tiểu thuyết hóa từ trang đầu đến trang cuối. Những thời điểm, những sự việc, Doãn Quốc Sỹ thuật tả lại hết từ những sự thật, nhưng chỉ dùng chúng như những cảnh trí làm nền cho những rung động, những gặp gỡ, hết thẩy qua cái nhìn và tâm thức Doãn Quốc Sỹ đều hồn nhiên, tươi sáng, ở Sầu Mây là những minh họa sinh động về đất trời Mỹ, về cảnh thổ Mỹ, đầy ắp những vẻ đẹp mạnh mẽ, là hào hứng những tao ngộ tình cờ của một tâm hồn Việt không một mảy may mặc cảm màu da và nhược tiểu với những tâm hồn sinh viên nam nữ Mỹ trẻ trung, phóng khoáng, kết giao trong một tương thân đại đồng đã phá vỡ hết những biên thùy. Đọc Sầu Mây thật vui. Bốn biển một nhà, con người chủ thể. Người thích nhất là Thanh Tâm Tuyền. Nói với tôi: “Đây không phải là tác phẩm chủ yếu, nhưng là cái viết tự do và bay bổng nhất của Sỹ. Cũng là cuốn sách nhỏ nhưng óng chuốt và đáng yêu hơn cả của ông giáo.”

Mai Thảo
(còn tiếp)

No comments: