ABC stage 67 là trình diễn đầu tiên của Rock opera vào năm 1966, sau đó cứ tiếp tục xuất hiện trên sân khấu cho đến vở kịch mới nhất vào năm 2018 là Pretty woman với trình diễn âm nhạc của ca sĩ Bryan Adams.
Có những Rock Opera được trình diễn trên sân khấu, sau đó được chuyển thành phim , mà ngược lại có những nhạc kịch là phim điện ảnh và sau đó thành nhạc kịch sân khấu và có những nhạc kịch chỉ sản xuất qua đĩa nhựa Album 78 rmp.
Vào năm 1970 , hai nhà viết nhạc kịch tài ba của Anh quốc là ông Tim Rice và Andrew Lloyd Webber đã ra vở nhạc kịch về Đức Chúa Jesus là Jesus Christ Superstar, sau đó 3 năm chuyển thành phim mang cùng tựa đề. Trong nhạc kịch này có bài hát quen thuộc trong cộng đồng Việt Nam “I don’t know how to love him” mà ca sĩ Kỳ Phát biến thành ca khúc “Chuyện tình xưa” do nữ ca sĩ Thuý Anh ( em gái ca sĩ Khánh Hà) hát, bài hát không được dịch mà thành Việt hoá không có liên quan gì với bản nhạc gốc.
Người Anh rất thích cuốn phim Quadrophenia sản xuất vào năm 1979, vì nói về thế giới Mods là một lớp thanh niên tại Anh vào cuối thập niên 60, chuyên mặc áo lính thùng thình, lái xe máy lambretta, trên xe vẽ huy hiệu không quân hoàng gia Anh và cờ Anh. Ban nhạc hát chính cho cuốn phim này là The Who, đây là một ban nhạc Rock mang nhiều ảnh hưởng nhất trong thế giới âm nhạc của thế kỷ 20. Đến năm 1998, Quadrophenia được chuyển thành nhạc kịch trên sân khấu. Ca sĩ chính của ban nhạc The Who là Pete Townshend là người điều khiển cho vở nhạc kịch này. Những ca khúc trong ca kịch này là “I am the sea”, “The real me” , “The punk and the Godfather”….
Nói tới nhạc kịch Gease trình diễn trên sân khấu vào năm 1971 thì mọi người sẽ nghĩ đến phim điện ảnh Grease vào năm 1978, hai diễn viên chính trong phim là John Travolta và Olivia Newton John. Các ca khúc trong nhạc kịch yêu thích trong nhạc kịch là “Summer Nights”, “Greased Lightnin”, “ I’m Sandra Dee”… khi chuyển thành phim điện ảnh thì có thêm một vài ca khúc được yêu chuộng là “ Hopelessly devoted to you” ( bài này đã được ca sĩ Ngọc Lan và Khánh Hà đã trình diễn), “You’re the One That I want” …
Năm 1976, hai nhà viết nhạc Andrew Lloy Webber và Tim Rice đưa lên sân khấu nhạc kịch Evita, nhiều người không xa lạ cuộc đời của đệ nhất phu nhân Eva Peron, tại Argentina. Hai ca khúc nổi tiếng nhất là “Don’t cry for me Argentina” , “Another suitcase in Another hall”và “Oh What a circus”.
Bài hát “Don’t cry for me Argentina” luôn được chương trình đá banh BBC sử dụng mỗi lần đội bóng Anh đụng độ với đội bóng Argentina và đội Anh thường hay thua thì cuối chương trình là ca khúc này trổi lên, nghe buồn bả khi đội Anh muốn nói là các bạn Argentina đừng khóc cho chúng tôi.
Đây là nhạc kịch nổi tiếng năm 1976, rất tiếc vào thời gian đó người tại Việt Nam không thể nghe được, ai cũng biết hoàn cảnh Việt Nam lúc đó như thế nào ! Đến năm 1996 , nhạc kịch Evita chuyển thành phim điện ảnh cũng mang cùng tên và nữ diễn viên Madonna đóng vai bà Evita Peron.
Concept Album - Album chủ đề
Đây là khái niệm thu âm trong đó nghệ sĩ sáng tác, sắp xếp và thực hiện các ca khúc trong cùng một album theo một chủ đề, một ý tưởng hay một câu chuyện chung, đối lập với việc thu âm một album với các ca khúc hoàn toàn không liên quan với nhau. Cho dù còn nhiều tranh cãi, khái niệm "chủ đề" ở đây mang tính tương tác từ bên trong và thể hiện một khối tương đối thống nhất theo nghĩa chủ đề mà nghệ sĩ lựa chọn cũng như về tính thẩm mỹ. Nói dễ hiểu là một album các bài hát hoặc bản ghi âm có cùng chủ đề hoặc tương tụ nhau về mặt ý nghĩa.
Xin lấy sự phát trển của giòng nhạc K Pop ( Korean Pop) của Hàn quốc là vì họ tập trung vào việc phát triển Concept album nên âm nhạc của họ đã thành công trong vòng 20 năm qua tại vùng Đông nam á.
Ban nhạc Girls’ Generation đã thành công khi họ chọn một chủ đề thể thao , bài hát không xa lạ là bài “Oh”, cổ vũ về bóng bầu dục. Hay ca khúc Cheer up lấy hình tượng các cô gái cổ vũ đáng yêu.
Chủ đề Retro - retro bắt nguồn từ tiếng Latin retro tiền tố, nghĩa là "phía sau" hay "trong thời gian qua" - đặc biệt là khi nhìn thấy trong ngược từ, ngụ ý một phong trào hướng về quá khứ thay vì một sự tiến bộ hướng tới tương lai, và hồi tưởng, đề cập đến một hoài cổ (hoặc quan trọng) mắt hướng về quá khứ. Hay dễ hiểu, nó là một viễn cảnh tương lai được vẽ ra từ quá khứ.
Có một khoảng thời gian người viết không theo dõi luồng âm nhạc Hàn quốc, trở thành lạc hậu thì một lần quay phim đám cưới, cô dâu yêu cầu lồng những ca khúc của nhóm Wonder Girls, nhờ đó mới tìm hiểu các cô gái xứ Hàn này là ai? Khi xem mới hiểu các thành viên trong ban nhạc đã Khoác lên mình những bộ trang phục đậm chất ‘hoài cổ” , với những khung cảnh mang nét đặc trưng của xã hội cách đây vài chục năm, hoặc đơn giản chịu ảnh hưởng từ phong cách nhạc cổ điển.
Chủ đề trường học là hay thường thấy trong K Pop, mà người ta còn gọi đây là Preppy style. Đây là phong cách với những item lấy cảm hứng từ trang phục đi học, mang một chút cổ điển, đơn giản và gọn gàng. Phong cách thời trang preppy không chỉ trẻ trung, trong sáng mà còn mang một sức hút đặc biệt.
Học sinh là lực lượng đông đảo yêu thích luồng nhạc K Pop , nên các nhà quản lý âm nhạc đã khai thác tối đa về chủ đề này, Cảnh trường lớp, các nghệ sỹ trong bộ đồng phục học sinh ngồi vò đầu bứt tai hay ngầu hơn là các chàng đẹp trai mặc đồng phục đấm đá nhau túi bụi đã trở nên hình ảnh quen thuộc.
Sự xuất hiện của Concept Album là từ thập niên 40, nhưng đáng nói là vào đầu thập niên 60 , ca sĩ Frank Sinatra đã có những đĩa hát chủ đề như là “In the Wee Small Hours” hay “Frank Sinatra Sings for Only the Lonely”… tiếp theo là Chủ đề là nhạc Rock và nhạc Đồng quê như : “The BeachBoy’s Pet Sounds” năm 1966, “The Beastles’ Revolver” và “Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band “ năm 1967, và “The Who’s Tommy” năm 1969….
Album chủ để về nhạc kịch Rock và thể điệu progressive rock bắt đầu thập niên 60 và phát triển mạnh vào thập niên 70.
Năm 1978, nhạc sĩ Jeff Wayne sản xuất một Album chủ đề nhạc kịch rock với tựa đề "Version of the war of the worlds", dựa theo tiểu thuyết khoa học giả tưởng “The War of the worlds”, tác giả người Anh H.G.Wells xuất bản vào năm 1897. Hai ca khúc nổi tiếng là “Forever Autumn” với giọng ca của thủ lãnh ban nhạc Moody Blue là ca sĩ Justin Hayward. Ca khúc thứ hai là “Thunder Child” với sự trình diễn của ca sĩ Chris Thompson, thành viên của ban nhạc “Manfred Mann’s Earth Band”.
Năm 1982, Đạo diễn Alan Parker dựa theo đĩa nhạc chủ đề “The Wall” của ban nhạc Pink Floyd để sản xuất cuốn phim nhạc kịch trong đó có phim hoạt hình và điện ảnh siêu thực (Surrealist Cinema).
Điện ảnh siêu thực là dựa vào Nghệ thuật siêu thực là một trào lưu văn học và nghệ thuật ở thế kỷ 20, bắt đầu ở Paris và được nhà thơ người Pháp André Breton viết tuyên ngôn vào năm 1924. Chủ nghĩa siêu thực cố gắng diễn tả tiềm thức bằng cách trình bày các vật thể và sự việc như được thấy trong những giấc mơ. Siêu thực là một khuynh hướng nghệ thuật lớn bao trùm nhiều loại hình của nghệ thuật. Bắt đầu từ thơ, siêu thực lan tới hội họa rồi tiếp đến điện ảnh, tiểu thuyết. Thuật ngữ Chủ nghĩa siêu thực Surréalisme được nhà thơ Guillaume Apollinaire dùng trong tác phẩm của mình vào năm 1917. Sau tuyên ngôn năm 1924, thuật ngữ này được sử dụng rộng rãi trong văn học và nghệ thuật.
Vào năm 1984 một Album Chủ đề là “Chess” do hai thành viên của ban nhạc ABBA là ông Benny Andersson và Bjorn Ulvaeus hoà âm , còn viết lời hát cho các bài hát là nhạc sĩ Tim Rice. Chủ đề dựa theo quyển sách của ông Richard Nelson , nói về thời gian chiến tranh lạnh, hai cao thủ cờ vua của Liên Xô và Hoa Kỳ gặp nhau để có ván cờ sinh tử nhưng người dàn xếp cho cuộc thi đấu là một người phụ nữ đẹp tuyệt vời và hai tay cờ đã bị tiếng sét tình yêu.
Hai ca khúc nổi tiếng trong đĩa nhạc này là “I know him so well” và “One night in Bangkok”.
Viết tới đây xin tạm dừng vì Rock Opera là một đề tài âm rộng lớn , không thể trong một thời gian ngắn mà viết lên hết mọi khía cạnh, vì nghe một số ca khúc về Rock Opera trên Youtube nên đâm ra tò mò tìm hiểu về sự khác biệt thể loại nhạc này với các loại nhạc Pop và Rock mà thường nghe hàng ngày. Qua thập niên 2000 loại nhạc Rock Opera đã bớt thịnh hành nên cũng khó được nghe những bài hát hay như ở thập niên 70 và 80.
Anh Quân
No comments:
Post a Comment