[...]
Tay Ann cầm tờ Newsweek mới, nàng ngồi xuống thảm cỏ bên Huy và chỉ một bài đương đọc, hỏi Huy:
- Anh đọc bài này chưa?
Huy gật đầu:
- Đọc rồi!
Huy biết đó là bài điểm sách của tờ Newsweek nói về cuốn “Tiểu sử chính trị của Hồ Chí Minh”, tác giả Jean Lacouture. Tác giả Pháp này công nhận họ Hồ đã lầm lạc và thất bại trong vụ cải cách điền địa đẫm máu, nhưng cũng công nhận họ Hồ trước hết là người ái quốc, họ Hồ chẳng thân Nga mà cũng chẳng thân Tàu, họ Hồ há chẳng đã nói: “Thà chúng tôi ngửi phân người Pháp ít lâu còn hơn ăn phân Tàu suốt đời.”
Ann hỏi:
- Anh nghĩ sao, Lacouture bảo ông Hồ tuy là cộng sản nhưng trước hết ông ta là người yêu nước?
Huy nhìn Ann cười bình thản, nhưng hình ảnh con sóc thì đã biến khỏi tâm tư. Chàng biết Ann thẳng thắn, không thành kiến, nhưng nếu với đôi lời vắn tắt, chàng giúp cho Ann hiểu người cộng sản nào cũng chỉ yêu có mục tiêu duy nhất của họ là làm sao đạt được chính quyền; lời họ nói chỉ quyến rũ như khúc hát nhân ngư, tay họ chìa ra chỉ êm như nhung khi họ chưa cướp được chính quyền, thì Huy cũng chỉ mới giúp Ann hiểu được nửa sự thực của cuộc đời, cuộc đời đầy uẩn khúc của những nạn nhân cộng sản mà Việt Nam là một điển hình thê thảm nhất.
- Anh nghĩ sao? – Ann nhắc lại câu hỏi.
- Ann có ghét gian dối không? – Huy hỏi lại.
- Ghê tởm! – Ann đáp ngay do một phản ứng thành thực.
- Thế là được rồi! Nhưng cái cao quý của lòng ghét gian dối chỉ nổi bật khi có gian dối ở trên cõi đời này. Bỏ cái xấu đi thì cái tốt cũng không còn. Hay ngược lại, nếu muốn nói cho gay gắt thêm thì: mình chẳng thể biết yêu nếu không biết ghét!
Ann học về khoa học. Ann muốn một câu trả lời minh bạch hơn. Biết vậy, Huy nói tiếp cho ấm bầu không khí, như một vở kịch nhỏ:
Xưa có một ngự lâm quân tới tìm gặp một thiền sư hỏi:
- Thưa tiên sinh, có thật là có thiên đường và địa ngục chăng?
Vị thiền sư hỏi:
- Ông là ai?
- Thưa tôi là ngự lâm quân của Đại Hoàng Đế.
- Vô lý! Đại Hoàng Đế nào mà tuyển dụng thứ ông làm ngự lâm quân. Trông ông như một thằng ăn mày!
Người lính ngự lâm quân vỗ gươm lách cách bên mình, giận dữ.
Thiền sư cất tiếng cười hô hố:
- Thì ra ông có đeo gương nữa kia đấy. Gươm nhụt như vậy cắt nổi cổ ai!
Người lính không thể tự kìm giữ được nữa, rút phắt thanh gươm sáng loáng ra khỏi vỏ.
Thiền sư gật gù nói:
- Bây giờ thì ông đã biết được nửa câu trả lời rồi đó: ông đương mở cửa địa ngục!
Người lính vội dịu lại, tra gươm vào vỏ và cúi dầu.
Thiền sư tiếp tục với nụ cười hiền:
- Bây giờ thì ông biết nốt phân nửa kia: ông đã mở cửa thiên đường!
Thiên đường và địa ngục là vậy đó, Ann! – Huy kết thúc câu chuyện – Yêu và ghét đời này cũng vậy thôi!
Rồi vô tình Huy vung tay cất tiếng hát. Chàng hát điệu Nói Lệch Cấm Giá, lời Thị Mầu trong vở chèo cổ “Quan Âm Thị Kính”.
Ann tròn mắt:
- Tuyệt! Có phải bài anh sẽ trình bày trong buổi ra mắt với các anh chị em sinh viên quốc tế tối mai chăng?
- Thật ra tôi chưa có ý định đó, nhưng nếu Ann thích thì tôi sẽ hát bài đó tối mai. Khóa mùa thu này chúng tôi có thêm một chị nữ sinh viên mới từ Sài Gòn tới, chị mang theo chiếc đàn mười sáu dây, chị cũng sẽ trình diễn vào tối mai.
- Như vậy tôi tin là Việt Nam sẽ độc đáo. Bài anh vừa hát là một bài dân ca? – Ann nói, giọng tràn bờ niềm vui thưởng ngoạn.
- Đó là một điệu cổ nhạc miền Bắc, lời ca của một cô gái lẳng lơ đến chùa từ ngày mười ba âm lịch thay vì ngày rằm để quyến rũ một nhà sư trẻ.
Huy kể cho Ann nghe qua tích chèo Quan Âm Thị Kính và chàng kết luận với Ann:
- Vở chèo này diễn ra, các cô gái đứng đắn nào cũng khoái vai Thị Mầu, bởi thực ra người con gái nào cũng chất Thị Mầu trong mình, và càng những cô đứng đắn càng cần thưởng thức vai Thị Mầu trên sân khấu để giải tỏa ẩn ức.
Ann vùng đứng dậy cười lớn và vỗ mạnh lên vai Huy:
- Đúng! Anh nói đúng.
Và họ chào chia tay.
Đi được một quãng, Ann còn quay lại:
- Anh Huy nhớ mai trình diễn bài cổ nhạc đó nhé.
[...]
Trích Sầu Mây, Doãn Quốc Sỹ
No comments:
Post a Comment