CHUYỆN PHIM ẢNH - Anh Quân

Útt Hương,
Anh mới mua được một cái Canonet QL17 nè (65 USD).
Anh Tùng

Bài “Thời Thanh Xuân” rất hay, lời bình của anh Khoa, làm Quân có suy nghĩ đến nghệ thuật nhiếp ảnh xưa và nay. Nói theo kiểu “hòa vốn” là xưa có những nét đặc sắc của nó , mà còn nay thì có những nét độc đáo, mọi thứ có cái hay riêng biệt, nên không thể bỏ cái nào được hết. Nhìn tấm ảnh trắng đen của nữ diễn viên Audrey, với kỹ thuật thời đó thì tốn kém không biết bao nhiêu công phu để tạo ra tấm ảnh như vậy, từ việc đơn giản nhất là lấy cuôn phim trong phòng tối hay từ trong túi đen, rồi pha thuốc, sửa soạn máy rọi giấy, sau đó những công việc đầu tiên là thử rửa các tấm hình xem như thế nào, khi có tấm vừa ý thì mới công việc nghệ thuật tạo ra những ánh sáng nổi chìm trong tấm ảnh và đó là một khiếu thẩm mỹ của một con người mà họ đã bỏ nhiều thời gian tu luyện để đạt đến cảnh giới tuyệt đỉnh.

Ngày nay thì Photoshop đã giảm bớt công việc pha thuốc và không cần phòng tối nữa, nên cách làm việc của một người nhiếp ành xem không có vẻ như người làm ảnh, nếu đứng xa nhìn thì thấy người nhiếp ảnh không khác thằng bé đang chơi game “Thiên Long Bát Bộ” trên máy tính cho lắm. Nhưng cũng phải nói khi một người nhiếp ảnh muốn tạo ra những tấm hình giả cổ qua Photoshop thì họ cũng phải tốn biết bao nhiêu thời gian, cứ pha chế màu sắc cũng là một nghệ thuật tuyệt vời rồi.

Có một lần Quân gặp một cậu bé 20 tuổi, cậu ta nói học ảnh hơn hai năm nay nhưng cậu ta chưa bao giờ cầm đến máy hình chụp phim 35mm cả. Cũng như Quân từ ngày sinh ra là hơn 40 năm mà mới được cầm được cái máy chụp hình loại phim vuông, cảm thấy vô cùng thú vị khi cầm máy, mà không phải nheo mắt nhìn qua ống nhắm, mà chỉ cúi đầu nhìn vào hộp ngắm, rồi bấm một cái, sau đó cầm lấy cái cần, quay một vòng để lên phim, tất cả những động tác ấy trong thấy mình như một nhà nhiếp ảnh thực thụ, chứ cầm cái máy chụp hình phim 35 mm thì y như là đồ chơi con nít.

Một lần khác gặp một nhóm trẻ, họ đi vào phòng tối rửa phim, họ kêu ré lên khi nhìn thấy hình ảnh hiện dần trên giấy phim khi ngâm trong thuốc rửa, vì họ cứ nghĩ mọi thứ như kỹ thuật số là chụp cái rẹt là ra chứ không thể nào cực kỳ rắc rối như vậy cả.

Út ơi,
Anh đã nhận được cái Canonet,
và đã chụp thử một cuộn phim.
Cảnh đồng tuyết trong campus,
chụp với setting f8, 1/125 s.
Anh Tùng

Năm năm trước, Quân hỏi người giáo sư dạy nhiếp ảnh, Quân hỏi đến ngày nào thì ảnh kỹ thuật số sẽ giết chết ảnh phim, lúc đó ông ta không thể nào cho câu trả lời chắc chắn được nhưng có lẽ bây giờ thì có rồi. Đơn giản nhất là hiện nay các con buôn đại công ty máy ảnh đã cố giết chết máy phim, không sản xuất các loại máy hình dùng phim nữa, các đứa trẻ lớn lên sẽ nghe loại từ ngữ Digital, như thời của Quân là nghe phim màu techinicolor hay slide chứ từ trắng đen rất là hiếm hoi. Vào năm 2004, Quân đi Buôn Mê Thuộc, trên đường đi cầm chiếc máy ảnh Canon AE1, chế tạo khoảng giữa thập niên 70 và chụp hình trắng đen, mỗi lần chụp xong thay phim thì anh tài xế thấy vô cùng ngạc nhiên với các cuốn phim trắng đen của Quân, anh ta nghĩ Quân xài hàng siêu cấp, mà lại cho Việt Kiều thì cái gì cũng đặc biệt hơn người. Sau cùng anh ta quá tò mò mới hỏi Quân xài phim gì vậy mà từ nhỏ đến lớn chưa thấy qua. Anh ta ngẩn người khi nghe Quân nói về cuốn phim này.

Dù sao Quân cũng thích máy phim ở một điểm là chụp xong cuôn phim phải đi rửa, thế là mình có xấp ảnh trong quyển Album, còn loại kỹ thuật số thấy thiên hạ bấm cho nhiều nhưng cuối cùng chẳng thấy gì hết vì người chụp có lúc làm biếng chuyển hình qua máy tính, rồi cất giữ trong một cái đĩa và càng làm biếng đi ra tiệm rửa thì không biết bao giờ mới đưọc xem hình.

Một câu chuyện nghề nghiệp. Có một bà bác chuyên hay đi ăn đám cưới, mỗi lần gặp Quân là bà ta xin chụp một tấm ảnh, Quân chụp cho bà ta từ thời con xài máy phim 35mm, lúc đó hà tiện phim chỉ chụp cho bà ta một tấm, rồi mỗi lần gặp là cho tấm ảnh. Kể từ ngày đổi qua máy số, mỗi lần gặp Quân cũng bấm cho bà ta tấm ảnh mà còn bấm nhiều hơn xưa vì dâu cần hà tiện phim làm chi nhưng tiếc một điều bà ta sẽ chẳng bao giờ có ảnh xem vì Quân đâu muốn tốn tiền rửa cho bà ta.

Chúng ta có thể ngồi từ ngày này qua ngày kia để tranh luận là máy số tốt hơn máy phim hoặc máy phim chụp đẹp hơn máy số. Mà chúng ta cũng không cần phải tranh luận gì hết ai thích gì thì mua thứ đó về sử dụng. Có một điều Quân thích nhất là được xem sự phát minh và phát triển của ngành nhiếp ảnh, vì nó phối hợp giữa nghệ thuật vẽ ánh sáng và kỹ thuật văn minh của nhân loại. Cứ tạm lấy cái mốc phát triển nhiếp ảnh vào cuối thế kỷ 17 thì nghành này cũng xuất hiện gần 300 trăm năm, cho đến thập niên 1950 được công nhận giảng dạy trong một số trường Đại Học tại Tây âu và sau đó xuống các trường phổ thông và được tính một môn thi vào đại học. Tại Việt Nam, nay được xem một nơi có rất nhiều người sống về nghề chụp hình mà lại là một nơi chưa công nhận là một môn học trong trường phổ thông, kể ra cũng tiếc vì giới trẻ Việt Nam sẽ có ít cơ hội tìm hiểu về nghành nhiếp ảnh và trên tay họ luôn có chiếc máy kỹ thuật số tí hon xinh xắn và đi đến đâu bấm rét một cái và những tấm ảnh đó có thể không được giữ trong ký ức và xóa bỏ khi tấm thẻ nhớ bị chứa quá tải……

Bài viết : Anh Quân
Ảnh chụp phim: Anh Thanh Tùng