QUÝ DẬU XUÂN

Con cháu bên chú Doãn Quốc Hoa

Làng Cót. Ngôi làng hiền hoà bên bờ sông Tô Lịch. Có cây cầu Cót bắc ngang sông... Vòm cầu mặt đá mấp mô... Trườn dốc nối tới đầu con đường chợ làng lát nghiêng gạch chỉ. Viên gạch chỉ mầu đỏ. Viên gạch chỉ mầu xanh rêu... Chen nghiêng. Xen nhau. Loang lổ...

Dừng cuối con đường chợ làng là khơi nước giếng Chùa quây gạch. Cầu giếng rộng. Mặt khơi giếng tãi đủ chiếc chiếu hoa. Tãi ra. Đập. Đập... Ngả phải rẽ sang cánh đồng Mỏ Quang. Ngả trái thẳng vào sân phơi hợp tác. Ngày mùa. Tối. Chong ngọn đèn đỏ lòm ngoài bãi sân phơi... Dập rìu. Dập rìu. Hợp tác. Tiếng các bà, tiếng các cô gọi nhau. Í ới...

Làng Cót. Ngôi làng nhỏ nơi quần tụ bốn dòng họ ăn đời ở kiếp cùng nhau. Nguyễn. Hoàng. Quản. Doãn. Bác Nho tôi nói... Họ Nguyễn làng mình là họ lớn, đông nhất, sớm nhất về đây. Rồi đến họ Hoàng bên bà Ngoại mày... Bét tĩ lại là họ Doãn của ông Ngoại mày đấy. Nhớ chưa...

Nhớ xưa. Nhà Ngoại tôi... Xóm Bãi Tre. Xóm rìa cánh đồng làng. Xóm Bãi Tre. Cổng ngõ nhà Ngoại. Đúng. Có một khóm tre cao to lù thật. Tối. Gió đồng ngoài thổi vào lay khóm tre, thân tre cựa nhau. Cọt kẹt. Cọt kẹt... Ngày bé. Ngỡ đó là tiếng ma kêu. Đâm ra. Hoá sợ...

Năm Quý Dậu. Năm Ngoại tôi sinh bác Nho tôi. Ngoại xây ngôi nhà. Đẹp lắm. Gian nhà chính cửa ra vào mở bốn cánh gỗ rộng. Hai bên cân hai bậu cửa sổ gỗ cũng mở bốn cánh con con. Bậc lên nhà. Tam cấp. Bệ bên xây dọc để chậu cây hoa quỳnh, để thau đồng nước mưa rửa mặt. Sân ngoài lát gạch đỏ nung đất bên tận Bát Tràng. Góc sân Ngoại đổ cây bể xi măng thả bùn. Thả sen...

Trên phong tường mái ngói gian chính. Ngoại cho hoạ ba nét chữ nho quét đậm mầu sơn ta đen xì xì. Hằn rõ... QUÝ. DẬU. XUÂN. Con cháu sau nhớ năm... Ngoại xây nhà. Cất nóc...

Hông gian nhà ngói chính. Ngoại tôi cất nóc hai tầng. Gian tầng hai chạy dọc xối bên nhà bà Trưởng Đức ôm lấy khu mảnh vườn sau có gốc cây hồng bì... Ấm cúng.

Ba cánh cửa sổ gian nhà tầng hai mở ra. Nhìn rõ được chợ đường làng. Xa... Chạy qua. Ngay trước mặt... Nhấp nhô mái ngói nếp nhà bên. Gian nhà cao hai tầng. Niềm tự hào. Ngày thơ bé. Oách chưa... Bác Nho tôi nói... Ngày bé xưa. Bác mày còn thấy vậy... Nữa là. Hì. Hì. Hì...

Cộc. Cộc. Cộc... Tiếng Ngoại chống gậy ngoài sân. Ngoại. Chợ về. Quắp cái rá tre bên hông... Chỏng trơ. Nải chuối xanh. Bát canh đậu óc. Túm bỏng ngô. Lũ trẻ nhà mình chạy chơi hết đâu cả rồi nào. Úi dào... Ới. Ơi. Lũ trẻ...

Nhớ vậy... Làng Cót. Cái ngày xửa. Cái ngày xưa... Đẹp lắm. Mê hồn. Làng Cót xưa có Ngoại...

Bài viết - NGUYỄN THỦY NGUYÊN

Chú thích:

Trưởng Nam của Doãn Thị Mỹ - em út gái của anh Doãn Quốc Sỹ
Đối với Thủy Nguyên, bác Sỹ là người Hùng của Dân Tộc.
Đối với các cháu còn lại, bác Sỹ là ... nhất họ. 😊