CỘI NGUỒN - Part 2

Lúc mà cuộc đời của ông tưởng là suông sẻ, viên mãn nhất, thì đại nạn đổ xập xuống đất nước ông. Ngày 30 tháng 4 năm 75, ông hớt hải ngược xuôi đi tìm tin tức mẹ và các em. Khốn nạn cho ông, các em ông ở Việt Nam toàn con gái, chẳng dính dự gì tới chuyện lính tráng, nên ông thờ ơ với chiến sự nước nhà từ bao năm nay. Ông chỉ biết chăm bẵm gửi tiền về cho mẹ cho em … Nay cái chính thể khốn nạn mà mẹ ông đã trốn chạy năm xưa lại chồm lên và nuốt chửng phần đất nước còn lại. Cũng may phúc đúc nhà ông còn dày, cô em Thơm lấy chồng Hải quân, đã kịp thời kéo được mẹ và gia đình các em lên tàu di tản, nay nhắn tin là cả đám đang chờ định cư ở đảo Guam. Cô Hương tức tốc bảo lãnh mẹ sang Pháp, vì “Má hồi nào tới giờ chỉ biết tiếng Pháp, sang Mỹ làm gì? Bọn con Thơm, Thảo, Hạnh, Hảo muốn theo chồng đi đâu thì kệ chúng nó… ” Ông hoàn toàn đồng ý, cũng chỉ vì muốn từ nay đích thân chăm lo cho mẹ.

Ngày vợ chồng ông và vợ chồng cô Hương ra phi trường đón mẹ - ông nhận ra ngay mẹ từ xa: dáng người nhỏ thó mỏng manh trong bộ áo dài the đen và chiếc khăn nhung vấn tóc. Ôi mẹ ông, người đàn bà phi thường đã từng cầm bằng Diplome trong tay, đã từng bao nhiêu năm buôn bán với Pháp, vẫn cương quyết giữ bộ đồ vía truyền thống - chỉ thiếu bộ răng đen thôi, vì bà … theo Tây học mà! Ông, một đấng mày râu lớn tuổi, chỉ biết vừa khóc vừa cười ôm chầm lấy mẹ kêu lên “Má!!! ...” rồi nghẹn … - nghẹn thực sự vì thiếu chữ Việt!!! Mấy chục năm nay ông nào có cơ hội nói tiếng mẹ đẻ?? Có cô em tuy lấy chồng Việt, nhưng gia đình còn Tây hơn cả Tây – anh em gặp nhau cũng nói tiếng Tây … cho nó nhanh và tiện. Bấy giờ ông mới giật mình thấy mình đã thành … cá hồi tự lúc nào … Nhưng mẹ cương quyết không về ở với vợ chồng ông cho dù ông năn nỉ cách mấy. Bà nói: “Má hiểu lòng con, má hiểu lòng Danielle. Bao nhiêu năm nó phụ con cưu mang gia đình mình thật quả có thua gì dâu Việt. Nay cứ để má ở với Hương - người già ở với con gái và con rể bao giờ cũng thoải mái hơn.”

Thế là mỗi cuối tuần ông lại lên thăm mẹ - má con nói chuyện dài với nhau… Ông bập bẹ “Má, má giúp con …” Bà gật đầu, bà hiểu thằng con … Bà kể chuyện thủa mới di cư, thủa bà buôn bán làm ăn ở Sài Gòn, và nhất là kể chuyện làng xưa quê cũ Bắc Ninh của bên bà, xứ biển Hải Phòng của bên chồng… Ông trở về lại thủa ấu thơ, bám gấu quần mẹ, “học” lại tiếng mẹ đẻ. Rồi ông cùng mẹ xuống phố Việt Nam, mua vài băng nhạc, vài phim tập ngớ ngẩn hai má con về xem với nhau. Rồi ông phụ mẹ gói quà, gửi tiền về giúp đỡ họ hàng, bạn bè còn kẹt lại, kể cả ông bố nho nhã bạc tình cùng đàn con dư… Rồi ông lăn xả vào cộng đồng, giúp đỡ đồng hương sang tị nạn càng ngày càng đông… Con cá biển Tây đang mướt mải quẫy đuôi tìm về đồng ruộng miền Đông.

Thế rồi nhà nước Việt Nam đổi mới, mở cửa với thế giới. Ông hào hứng kéo Danielle về làm một chuyến thăm quê tự Bắc chí Nam. Ông thẫn thờ đứng giữa đồng ruộng Bắc Ninh, tưởng như còn nghe thoang thoảng tiếng hát quan họ. Ông ngắm cảng Hải Phòng, tự nhiên nhớ mồn một thủa về nghỉ hè, được bà nội hấp một rổ con “bồm bộp” cho thằng cháu đích tôn ăn chơi. Con bồm bộp là con tôm hùm loại nhỏ đấy - tiếng Việt mình hay thật nhỉ … Ông lên chùa Tây Phương, theo chân một tín nữ ngồi tụng kinh mà ngẩn người vì âm điệu lời kinh như hát chèo! Ông vào xem Múa Rối Nước … và bám riết chụp hình cô ca sĩ hát nền cho Rối, có đôi mắt lá răm lạ lùng, nhìn là chỉ … muốn yêu – ông kể lại với cô em như thế. Ông đứng ở bờ biển bỏng rát vùng Quảng Trị để thấm thế nào là đất chó ăn đá gà ăn muối. Ông xuôi dòng Cửu Long để uống hết cái đẹp, cái mênh mang của Chiều Về Trên Sông Phạm Duy. Ông cúi mình vọc tay xuống dòng nước đục bùn của mũi Cà Mau, chỏm đất cuối cùng của đất nước…


Đi đến đâu ông cũng vào ở khách sạn cho Danielle được thoải mái, nhưng ông thì xách máy ảnh, lăn vào bất cứ ngõ ngách bẩn thỉu nào, tiếp xúc với bất cứ người nào ông thấy hay hay… Ông như con trâu cày, vui vẻ, hạnh phúc lăn mình trong lớp bùn ruộng sâu… Chỉ tội Danielle, người vợ đầm tấm mẳn lúc nào cũng sánh vai cùng ông trên vạn đường đời, đến lúc này thì cũng … hụt hơi, theo ông không kịp!

To be continued...