Kỷ niệm 3 năm ngày mất của nhạc sĩ Phạm Duy: những khúc xuân ca còn vang vọng
Vào ngày 27/01/2013, nhạc sĩ Phạm Duy đã vĩnh viễn về nằm trong lòng đất mẹ Việt Nam, để lại cho đời khoảng 1,000 ca khúc. Mỗi độ xuân về, những người yêu nhạc vẫn nhớ về người nhạc sĩ tài hoa này.
Trong gia tài đồ sộ các ca khúc của Phạm Duy, những bài nhạc xuân không thật nhiều như tình ca, hay ca khúc viết về quê hương. Nhưng những xuân khúc của Phạm Duy cũng đã đặt dấu ấn thật sâu đậm trong lòng người yêu nhạc, trong những mùa xuân Miền Nam trước 1975.
Trong những chương trình truyền hình Tết của Miền Nam trước 1975, nhiều người còn nhớ ca khúc Hoa Xuân rất thường được nghe. Bài hát quen thuộc đến độ mỗi khi nghe Hoa Xuân, là người ta có cảm giác ngày Tết đang ở quanh quẩn đâu đây rồi. Hoa Xuân được sáng tác vào năm 1953, trong một loạt bài ca tụng thiên nhiên, mùa xuân của đất nước. Giai điệu dìu dặt, êm đềm, với những hình ảnh mùa xuân về với thiên nhiên thật đẹp:
Xuân vừa về trên bãi cỏ non
Gió Xuân đưa lá vàng xuôi nguồn
Hoa cười cùng tia nắng vàng son
Lũ ong lên đường cánh tung tròn…
Mùa xuân về với thiên nhiên cũng tác động lên lòng người. Đất trời và người cùng đón xuân thật thanh bình trong ý nhạc của Phạm Duy:
…Có một chàng thi sĩ miền quê
Ngắt bông hoa biếu người xuân thì
Có một đàn em bé ngoài đê
Hát câu i tờ đón Xuân về…
Một bản nhạc xuân khác của Phạm Duy, có lẽ được nhiều người hát nhất, đó là bài Xuân Ca. Có thể là vì giai điệu của Xuân Ca viết theo dạng dân ca phát triển, rất dễ hát. Mà cũng có thể là vì lời bài hát chứa đựng một triết lý sâu sa của cuộc sống. Xuân Ca được viết vào năm 1961, trong giai đoạn Phạm Duy viết nhiều ca khúc có cái nhìn mang tính triết học về luật tử sinh của một kiếp người. Trong Xuân Ca, Phạm Duy cho rằng mùa xuân trong một đời người là miên viễn, bất tận. Mùa xuân đã có trong ông từ lúc cha mẹ mới lấy nhau, rồi ông trở thành một bào thai trong bụng mẹ, cất tiếng khóc chào đời, rồi lớn lên với biết bao nỗi vui buồn của tình đời. Phạm Duy yêu cuộc sống, cho nên mong rằng nếu mai này có chết đi, thì lại được tái sinh làm người, để tiếp tục sống trong những mùa xuân nhân loại:
Xuân trong tôi đã khơi trong một đêm vui
Một đêm, một đêm gối chăn phòng the đón cha mẹ về
Xuân âm u, lắt leo trong nguồn suối mơ
Bừng reo rồi theo nắng lên từ cha chói chan lòng mẹ.
Xuân ơi Xuân ! Xuân ới Xuân ơi !...
…Xuân tôi ơi ! Sức Xuân tôi còn khát khao
Dù nay, dù mai cũng như mọi ai chết trong địa cầu
Xuân muôn năm, có ta Xuân còn hơi Xuân
Thì xin, thì Xuân hãy cho tình nhân sống thêm vài lần.
Xuân ơi Xuân ! Xuân ới Xuân ơi !...
Còn một bản nhạc xuân rất đặc sắc của Phạm Duy, nhưng ít có người biết đến. Bản Mừng Xuân được viết đúng vào dịp mùa xuân năm 1974, một năm trước khi Miền Nam Việt Nam thấ thủ, cho nên chưa kịp phổ biến rộng thì đã chìm theo vận nước nổi trôi. Có thể tìm nghe lại ca khúc Mừng Xuân này trên youtube, trong album Xuân 1974 của Shotguns.
Cái hay độc đáo của Mừng Xuân là viết theo dạng lời chúc xuân cho mọi tầng lớp, mọi lứa tuổi trong xã hội: chúc chiến sĩ, chúc thương gia, chúc nông dân... Cách viết này rất giống với ca khúc xuân bất tử Ly Rượu Mừng của nhạc sĩ Phạm Đình Chương. Cả hai đều viết ở nhịp valse. Trong khi Ly Rượu Mừng có nhịp nhanh, tưng bừng, thì Mừng Xuân có tiết điệu chậm hơn, khoan thai, trang trọng. Mừng Xuân có điểm hơn Ly Rượu Mừng ở chỗ, vì viết vào những năm tháng cuối cùng của Miền Nam, cho nên lời chúc xuân được “cập nhật” hơn là Ly Rượu Mừng, viết đã từ hơn 20 năm trước. Thí dụ, Mừng Xuân có chúc cho những dàn khoan, cho những khu công nghiệp của đất nước:
… Mừng xuân mới bằng tiếng máy soi, gIữa nơi biển khơi
…Nơi mỏ than, chúc những anh thợ ngoan với cánh tay đẩy lùi nước non
Xin mừng cho những tháp nơi biển xa mãi mãi phun dầu ra mịt mù…
Nhớ lại trong thời gian đó, Việt Nam Cộng Hòa bắt đầu tìm thấy dầu ngoài Biển Đông. Trong dịp Tết, trong một chương trình hài trên TV, nghệ sĩ Phi Thoàn còn chúc mừng đất nước mình sắp giàu to. Nhưng rồi ông lại còn cảnh báo: nhưng mà phải coi chừng CSVN, không biết có để yên cho Miền Nam thịnh vượng, khai thác dầu hay không? Hóa ra, những lời tiên đoán của ông đều trở thành hiện thực!
Xin mời mọi người cùng thưởng thức những bản xuân ca bất tận của Phạm Duy trên Youtube:
https://www.youtube.com/watch?v=5F1ZSjX1fwU Hoa Xuân - Thái Thanh
https://www.youtube.com/watch?v=6txT76ycWeI Xuân Ca - Duy Quang
https://www.youtube.com/watch?v=jS8U8xxyrEg Shotguns Xuân 1974
Hưng Gàn
No comments:
Post a Comment