DẠY VÀ HỌC - Doãn Cẩm Liên

Không biết hai hoạt động “học” và “dạy” này cái nào đến trước cái nào đến sau? Câu trả lời: cả hai xảy ra cùng một lúc. Khi dạy là có học. Có người dạy học thì phải có người học thì cái sinh hoạt dạy – học mới xảy ra được! Một câu hỏi lẩm cẩm được đưa ra chỉ là cái cớ cho việc kể chuyện “tôi học đàn với ‘anh thầy’ dạy tôi đàn” mà thôi. 

Dạy – học đàn violin. 

Tôi khởi sự học đàn từ năm bảy tuổi, theo đuổi môn đàn violin cho đến năm mười sáu tuổi. Như vậy cái vốn có được cho việc đàn, cầm đàn, kẹp đàn trên vai, sử dụng cái “archet” kéo lên xuống để phát ra tiếng đàn, tạo tiếng đàn và nhịp theo nốt nhạc là tôi đã có đủ các kỹ thuật cần thiết. Thế rồi sau đó tôi hoàn toàn không đụng đến đàn địch gì cả. Lâu lâu lắm, phải đến bốn mươi lăm năm sau (45) tôi mới lại được cầm đàn và học lại. Không thể ngờ là ở tuổi U70 mà mình còn đứng tập đàn được!

Thật là kỳ diệu! 

Anh Thầy gạt phăng đi:

- Đừng nói vậy nhen, bố anh đến năm 90 tuổi mà ông vẫn còn tập đàn ngày vài tiếng. Chỉ hai năm trước khi mất ông mới thôi tập. Ông mất lúc ông 93 tuổi.

Lại thêm chuyện nữa, một duyên lớn, là tôi gặp lại anh Thầy ở Hoa Kỳ, miền Nam California. 

Hôm nay gặp lại anh, làm nhớ lại thuở xưa “ngày xưa chuyện đẹp” cả nhà tôi thường khi tập họp đông đủ. Một thời ca hát và đàn địch. Ai có ngón đàn gì thì đem ra hòa với nhau. Anh Thầy đã được nhắc nhiều về tiếng đàn lả lướt những bài bolero, nhạc lính Trần Thiện Thanh với thằng em Út đệm piano.

- Trời ơi, nhớ ngày xưa ghê luôn. Mấy đứa tụi bay có biết anh Thầy Đờn ở đâu trên xứ Mỹ này không? – Chị Hai hỏi. Anh chị Hai từ xứ Úc xa xôi vượt đại dương qua thăm gia đình.

- Em nghe nói ảnh ở San Diego, để xin số điện thoại liên lạc được với ảnh thì mình đi xuống thăm nha chị Hai.

Kể từ đó chúng tôi đã nối lại được mối dây thân tình từ xa xưa với gia đình anh.

Cây đàn thứ nhất tôi có được ở Hoa Kỳ chỉ là loại đàn cho học trò con nít học. Nó nhỏ so với tôi. Tôi chẳng màng to nhỏ lớn bé, vì đâu có thầy và đâu tập tành gì và đâu có bài vở gì cả. 

Một hôm anh Thầy đến chơi nhà, thấy tôi khoe có cây đàn nhặt được lề đường. 

- Em học đàn lại đi, anh dạy cho. - anh gợi ý tôi học đàn lại.

- Anh sẽ mang xuống cho em cây đàn ngày xưa anh đi học ở trường. Nó trung bình tốt, nhưng đối với cây đàn này thì chắc chắn là hơn rồi! 

Thế là tôi có một cây đàn tốt hơn mình mơ tưởng, kích thước “full size” 4/4. 

Có những khi giữa lúc nghỉ khi tập đàn, tôi nghĩ mình phải có món quà tặng anh Thầy với lòng tri ân và ghi ơn. Liền bèn tâm sự với anh:

- Anh Thầy ơi, làm sao em trả ơn và trả công anh tặng cây đàn và dạy đàn cho em đây?

- Không cần! Vì ngày xưa khi qua đến Hoa Kỳ, anh cũng nhận được sự trợ giúp của các vị thầy trong trường. Họ kiếm học bổng cho anh đi học. Họ giúp anh tối đa để anh hoàn tất chương trình học Cao Học.

- Do vậy, em cứ yên tâm không lo chuyện ơn nghĩa vì anh đang trả ơn các ông thầy khi xưa.

- Em cứ tập đàn cho giỏi là trả công cho anh rồi!

Anh Thầy bảo tiếp:

-  Anh bảo đảm là anh dạy em bây giờ giỏi hơn hồi xưa nhiều!

- Lỗ tai anh bây giờ nhạy bén lắm nha. Và kỹ thuật truyền đạt của anh cho học trò cũng khác xưa.

- Em cứ học thử đi sẽ thấy.

- Dạ, vậy anh sắp xếp xem ngày nào mình gặp nhau trên viber? - Tôi nhận lời liền, đâu phải đợi anh mời lần thứ hai đâu. Dịp may này không thể để nó vụt qua được. 

Anh em tôi bắt đầu Dạy và Học. Anh Thầy nhà ở tuốt San Diego, còn tôi thì ở Garden Grove, khoảng cách gần hai giờ lái xe, cầu viber là thượng sách. Nhưng thuận lợi đó, lại có một chút trở ngại là không thể truyền đạt trọn vẹn 100% những gì thầy muốn nói và trò thì không thể nhặt đủ 100% lời thầy truyền dạy. Dạy và học “virtual way” coi vậy là khó khăn!

Tuy nhiên, nhờ đã có sẵn căn bản 10 năm trời học violon nên mọi chuyện cũng êm suôi. Thầy và trò dùng đủ mọi giác quan, thính thị, thị giác và ngôn ngữ để dạy và học. 

Trong phương pháp dạy đàn, đôi lúc thầy phải đánh mẫu cho trò nghe. Tiếng đàn truyền qua cellphone hay tablet chỉ còn lại được 90% chất lượng, nhưng vẫn còn để cho trò nắm bắt được. Những cú đánh “archet” mẫu, thầy đàn cho trò xem, thì xem ra rất khó nhìn được qua màn hình. Khung thu hình “Camera” không đủ rộng để thấy toàn bộ cánh tay và cái “archet”. Tôi đành phải căng mắt ra nhìn và lắng nghe. Rồi phải kéo thử để xem đã giống thầy đàn chưa.

- Câu này, dùng đoạn giữa “archet” để đàn ba nốt “la” staccato. - Anh Thầy đàn mẫu. 

- Cái “archet” không được tưng cao quá và nhớ thả lỏng tay phải.

- Sao cái tay nó không nghe lời em. Anh cho em tập ở nhà lấy, tuần sau trả bài nha. – Tôi giải bày và xin xỏ.

Đó là chuyện dạy – học thời nay. Học trò già học chậm và hay bị quýnh khi đàn trước mặt ông thầy. Hai tay trở nên bất trị!

Giữ nhịp cho đều. Làm sao giữ nhịp không bị vội lên hoặc bị chậm xuống. Tôi chọn dùng máy gõ nhịp qua “app” gõ nhịp trong cellphone. Tập một bài mới là lúc cần nó nhất để giữ nhịp. 

- Độ dài của nốt nhạc phải kéo cho đủ. Ngay cả nốt lặng nghỉ cũng phải đúng nhịp để khi ngồi với dàn nhạc không bị bỏ rơi. - Anh Thầy bảo thế!

Cái bịnh muôn thuở của học trò là trơn tru thì đánh nhanh, bằng ngược lại thì bị chậm. Tôi là vậy, hay lơi lỏng nhịp, nên bị anh Thầy dùng đến ba phương pháp để giữ nhịp. Phương pháp thứ nhất là máy gõ nhịp. Phương pháp thứ hai là “vibration = rung”. 

- Quy định là hai cái rung cho một nốt móc. Nốt đen thì đếm được bốn cái rung. Nốt trắng tám lần rung. Và nốt nào cũng rung hết nha. Chỉ trừ một chuỗi nốt nhanh và đổi thế bấm “position” liên tục thì mới miễn rung. 

- Đàn hai bài Meditation de Thais - Massenet và Ave Maria - Schubert là để học đếm nhịp qua rung. Đàn đủ chậm để nghe và đếm được số lần rung. Nhịp nằm ở chỗ đó nha.

Và phương pháp thứ ba là tập hai cú “archet” cho một nốt đen. Bốn cú “archet” cho nốt trắng và cứ thế mà tính. Đàn như thế để nhịp nó thấm vào tay trái và tay phải rồi lúc đó mình mới đàn vào bài. Và tôi tập. Tập đủ cả ba phương pháp. 

Cuối cùng tôi chọn dùng máy gõ nhịp và rung để giữ nhịp. Phương pháp kia chắc phải thú tội với anh thầy là không hiểu quả đối với tôi. Và xin để nó sang một bên vì nó làm tôi rối tung lên vì phải đếm số archet!

Kỹ thuật rung “vibration”

- Rung làm sao để tiếng đàn nghe oang oang. - Anh thầy bảo vậy.

- Muốn vậy thì lực bấm vừa đủ cho tiếng phát ra và không bấu ngón tay xuống sâu quá thì khoảng lắc qua lại mới đủ rộng để làm tiếng oang oang.

- Kỹ thuật rung cho bài Humoresque thì các nốt được rung nhanh, dứt khoát và mạnh ở đầu nhịp.

- Với bài Ave Maria thì nghe tiếng đàn kêu rồi mới rung. – Anh Thầy đàn mẫu.

- Hiểu chưa? Có muốn hỏi gì nữa không? – Anh Thầy kết thúc buổi học. Anh luôn kết buổi học bằng câu hỏi như vậy.

Tốc độ 

Chạy nốt, còn gọi là đàn nhanh, nhanh thiệt nhanh nếu được. Với đàn violin nhanh hay chậm nó đều cần sự phối hợp đúng lúc của cả hai tay. Tay bấm nốt và tay kéo “archet” sao cho đúng. Nếu không sẽ bị trật đường rầy, tiếng đàn bị tịt. 

- Cả hai tay đều nhẹ. Tay trái bấm nhẹ thì ảnh hưởng ngay đến tay phải cầm “archet”. Do vậy, tay “archet” đặt rất nhẹ trên dây và kéo. Tay trái bấm vừa đủ để nghe tiếng. Cả hai tay đàn nhẹ thì mới dễ chạy và chạy nhanh hơn được.

- Tay “archet” không được đè, lúc này không dùng cả cánh tay mà chỉ sử dụng các khớp của ngón tay và bàn tay mà thôi. 

- Đàn thử anh xem. – Anh Thầy ra lệnh.

Đôi khi cũng dùng đến kỹ thuật:

- “Archet” đặt rất nhẹ lên dây để nó trôi theo sức nặng của chính nó. 

- Tay cầm hờ, giữ nó không bị rớt, thế nhé. Khi kéo đến điểm đầu, tay cầm “archet” hướng về trước, giữ luôn thẳng góc với dây. 

Khi tôi thực hiện được tiếng đàn đúng là:

- Hiểu chưa? Tiếng đàn violin là vậy đó. 

Đó là cách anh Thầy khen thưởng trò.

Thực tập thả lỏng. Đây là một phương pháp hiện đại mà ngày xưa tôi chưa bao giờ được nghe: 

- Trước khi đàn, khom gập người xuống, hai tay buông xuôi và thả lỏng, khuấy bột… Đã thấy cơ tay mềm chưa? Rồi lúc đó mới bắt đầu cầm đàn và đàn. Cứ mỗi 15’ buông đàn, lập lại động tác trên.

- “Archet” đã đặt lên dây, trước khi đàn nhớ hít một hơi sâu và thở ra nhẹ, tiếng đàn phát ra theo hơi thở ra… Tiếng đàn đã nhẹ chưa? 

Tôi thích thú với lối dạy mới thật mới của anh Thầy. Dường như anh Thầy đã áp dụng sự thả thỏng, buông thư của nhà Thiền. 

Cũng vậy, tôi xem việc tập đàn hằng ngày giống như việc lau gương soi mặt. Mỗi ngày phải ít nhất một lần lau nó cho sạch bụi bẩn. Bụi bẩn không còn thì hình ảnh phản chiếu từ gương sẽ rõ ràng, sáng rõ. Học đàn cũng vậy, không thực tập hằng ngày thì làm sao có được tiếng đàn sạch, ngón tay trơn tru chạy trên phím cho được?!

Do vì thích lau gương cũng như học đàn hằng ngày như thế nào thì ngược lại vế bên kia người dạy đàn chắc cũng hứng khởi dạy. Tôi ngẫm và đoan chắc là anh Thầy cũng vui và hạnh phúc vì có một học trò già mà học giỏi như tôi!

Hơi có một sự tự tin đó, nhưng chắc là đúng không sai.

California, ngày 31 tháng 12 – 2022

Doãn Cẩm Liên

CỬA TÙNG ĐÔI CÁNH GÀI - Doãn Cẩm Liên

 

Cửa Tùng Đôi Cánh Gài là tựa đề câu chuyện kể của thiền sư Thích Nhất Hạnh. Chuyện xa xưa kể về một chàng trai sau một thời gian tu học cùng Thầy Tổ trên núi cao. Nhận thấy nhân cách trò đã tạm vững vàng và nội lực đã tạm đủ, Thầy mới cho phép trò xuống núi để hành đạo, độ đời, giúp người. 

Xuống núi là vào đời, sống chung với người của nhân gian, vui buồn cuộc đời của người thế gian, và với mục đích giúp đời, giúp người làm lành tránh dữ. Thì chàng trai kia xuống núi với tâm ban đầu là Tốt, rất Tốt, hoàn toàn Tốt.

Chàng xuống núi với lời dặn dò kỹ lưỡng đầy thương yêu của thầy. Trên tay cầm hai bảo vật thầy trao, gươm thần và kính chiếu yêu. Gươm thần công cụ trợ giúp chàng diệt trừ ma chướng và mê vọng, kính chiếu yêu là để nhìn rõ được bản chất thật của người đối diện. Người thầy dặn: 

“Con phải nhớ những tiêu chuẩn hành động mà ta đã truyền thọ cho con trong năm sáu năm trời học tập. Chớ bao giờ làm một việc gì có thể gây khổ đau cho mình và cho kẻ khác, trong hiện tại cũng như trong tương lai. Hãy tiến bước mạnh dạn trên con đường mà con chắc có thể đưa con và mọi người về nơi giác ngộ. Nên nhớ muôn đời những tiêu chuẩn khổ vui và mê ngộ mà hành Đạo, độ Đời.” Người còn dặn với: “Nhớ không con, nghèo khổ không thay đổi, vũ lực không khuất phục, giàu sang không mờ ám nhé…”

Chàng trai xuống núi, tả xung hữu đột cứu giúp dân lành trên khắp nẻo đường chàng đi. Ngày qua tháng nọ, chàng sống và hành động với tâm từ được thầy truyền giao. Và… 

“Đã từ lâu chàng vẫn tự cho rằng chàng là người dũng sĩ cần thiết cho cuộc đời. Cuộc đời không thể vắng bóng chàng. Chàng đã trà trộn trong cuộc sống, có khi thành công nhưng cũng nhiều khi thất bại.” 

Bảy năm tung hoành trôi qua, một hôm ngồi bên dòng sông nghỉ ngơi, chàng sực nghĩ thấy dường như trong mình có gì khác lạ khiến mình dạo này ít sử dụng gương soi mê ngộ cảnh… 

“Chàng nhớ lại trước đây đã có một thời chàng dùng mê ngộ cảnh một cách miễn cưỡng. Chàng nhớ lại những ngày mới xuống núi ấy, chàng đã chiến đấu rất hăng hái khi thấy nguyên hình những yêu quái xuất hiện trên mê ngộ cảnh. Chàng cũng cảm thấy hân hoan vô hạn khi soi thấy trên mê ngộ cảnh hình dáng các bậc hiền nhân. Nhưng trong thời gian trước đây, một cái gì khác lạ đến trong tâm hồn chàng, đến lúc nào chàng không nhận rõ. Chàng đã không thiết tha lắm khi nhìn thấy hình bóng bậc hiền nhân, mà cũng không giận dữ lắm khi thấy một bóng hình yêu quái…” 

Một dấu hiệu đáng ngờ vực nhưng vì chàng đã khởi bắt và nhiễm uẩn rồi nên chàng chẳng để tâm mấy. Bảy năm rồi chàng bận rộn việc cứu nhân độ thế nên chưa về thăm thầy và sư đệ. Chàng quyết định phải về thăm thầy khi nhìn thấy hoa mai trắng nở rộ bên đường.

“Mãi cho đến hôm mười hai tháng tám trước đây, đi qua một rừng mai hoa nở, thấy sắc hoa trắng như tuyết lấp lánh dưới ánh trăng thu, nhớ đến những ngày thơ ấu bên rừng mai già học tập dưới chân thầy, chàng mới quyết định trở về. Đường về sao chàng thấy xa quá. Đi bảy ngày trèo non lặn suối mới về tới chốn cũ.”

Theo triền dốc sườn đồi, chàng hăm hở bước mong đến giây phút được ôm lấy vị thầy thân thương. Nhưng kìa, sao Thầy mình lại dựng đôi cửa tùng chặn đường vào sơn thất vậy? Đến gần, đẩy cánh cửa, sao lại nặng như cùm, không cách gì lay động được nó. Sao lạ kỳ khi thầy không để rộng đường cho dân lành lên bái kiến mình? Rồi chàng cố gắng vượt cửa, chàng lấy kiếm chặt cửa, chàng làm bao nhiêu cách cánh cửa vẫn trơ trơ “cài” chặt. Thì trời chập tối, chàng đành phải nằm lại bên bờ suối qua đêm chờ sáng. Chờ vị sư đệ xuống suối gánh nước thì cùng theo chân lên đảnh lễ thầy cũng chẳng muộn.

Đêm lạnh, đêm chờ, chàng không ngủ để trí óc trở về chuyện cũ bảy năm trước đây.

Bình minh rạng dần, tiếng chân chàng sư đệ với tịnh bình trên tay. Huynh đệ nhận ra nhau mừng mừng tủi tủi. Chàng liền hỏi lý do thầy chặn đường lên cốc. Sư đệ ngơ ngác dơ tay đẩy nhẹ cánh cổng. Cửa mở! Thầy nào có chặn đường ai đâu. Chỉ có là cánh cửa này sẽ không mở khi yêu quái đội lốt người muốn mở nó. Chàng giật mình và tự hỏi:

“Nhưng không lẽ ta mà lại là yêu quái? Sao cửa lại đóng chặt?”

“Người sư đệ cười lớn: - ‘Vâng đại huynh sao lại là yêu quái được! Đệ cũng quên đi mất là tại sao cửa lại đóng.”

Thế là huynh – đệ cùng nhau đi xuống suối múc nước để rồi cùng lên một thể. Đến suối nhìn mặt nước trong, chàng sực nghĩ đến cái kính chiếu yêu đã lâu mờ bụi trong túi. Chàng bèn lấy nó ra phủi bụi để rồi anh em cùng chụm đầu soi mặt.

Cả hai đều hét lên một tiếng kinh hoàng vang khắp núi rừng vì một hình ảnh hiện lên trong gương thật là khủng khiếp:

“Người sư đệ vừa trông thấy trong gương thần, hình bóng của mình đứng bên cạnh hình bóng một con yêu to lớn với đôi mắt tối sâu như hai miệng giống không đáy…”

Chàng trai bủn rủn, chân khụy không nhấc lên được, tâm hồn bị tàn phá nặng nề và có ý định bỏ trốn không muốn gặp Thầy nữa. Sư đệ khuyên nhủ nhẹ nhàng:

“Thầy thương anh lắm. Không sao đâu, đại huynh sẽ ở mãi bên thầy (vỗ về). Đại huynh sẽ sống bên em như những ngày xưa êm đẹp cũ (khóc). Em không ngờ bao nhiêu năm dưới núi đã tàn hại anh đến thế.”

Câu chuyện ngày nay của người đời nay thì đâu có đường lên núi rừng để tìm gặp thầy, đâu có cánh cửa tùng, đâu có gương thần để soi mặt như lời Thầy Nhất Hạnh kể. Nhưng sâu xa thì vẫn mang đầy ý nghĩa của câu truyện “Cửa Tùng Đôi Cánh Gài”. 

Người người sống trong xã hội, cộng đồng, gia đình ai chẳng muốn làm lành tránh dữ. Ai chẳng muốn giúp người. Có những hoạt động hay quyết định gì đều mong muốn mang lại điều tốt cho người thân thương mình trước, kế đến cho người khác, cho cộng đồng, cho quốc gia. 

Thế nhưng… 

Chắc do vì một sự lầm tưởng, hoặc do u mê, hoặc do minh trí bị một thế lực gì che mờ, hoặc trăm vạn điều gì đó có thể xảy ra trên coi đời này nên mới có sự việc người hại người. Người sát phạt người. Dùng mọi thủ đoạn, đủ mánh khóe để chiếm lĩnh phần trên và hơn cho mình. Hình ảnh này rõ nét nhất ở những người làm chính trị. Các chính trị gia giỏi hay rất giỏi việc dùng lời nói để nói xấu người khác, để cái tốt cái đúng nghiêng về mình. Dĩ nhiên có những chính trị gia muốn giữ sự thật hay, điều thật, điều hay, điều tốt cho dân chúng. Dân tin thì bầu cho người này. Đây là đang nói đến một nước dân chủ, có nền dân chủ thật, người dân có quyền thật như chúng ta đang ở trong xứ Hoa Kỳ.

Thế nhưng, cũng vì dân chủ nên người dân cũng có thể làm nên một người “dân biểu” theo ý muốn của mình. Tạo nên một vị tổng thống theo ý muốn của mình, cho dù ý tưởng đó không còn hợp thời nữa. Trường hợp vị tổng thống thứ 45 của Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ đã làm nên một đảng phái rất lạ lùng mà lại do chính những người dân có cùng một tiếng nói, ý nghĩ với vị này.

Đó mới là một đơn cử vị tổng thống, người vị trí cao nhất nước được dân chọn. Chưa nói đến các thượng nghị sĩ, hạ nghị sĩ của hai quốc hội. Cuộc bầu cử của Hoa Kỳ từ dạo lâu nay đã trở thành chiến trường khốc liệt của phe tốt, phe xấu, phe không xấu không tốt. Một thời đại thật là bát nháo, nếu không nói là thời đại “mạt pháp” mà đất nước Hoa Kỳ đang phải hứng chịu.

Thôi thì stop chuyện lớn ngoài tầm hiểu biết của người viết, quay trở lại chuyện trong tầm hiểu biết của mình. Chuyện trong nhà ngoài phố nơi người viết đang sống.

Gần giống chàng trai trong “Cửa Tùng Đôi Cánh Gài”, một anh chàng quen tôi, tâm rất lành thiện. Đã từng có một vị chân sư hướng dẫn phần tu tập, có nhiều kiến thức về Phật học, đã từng viết những đoản văn đầy tính Phật pháp, đã từng lập một tăng thân để cùng nhau phục vụ xã hội, trong nhiều năm trời. Và rồi chàng ta có một kế sinh nhai lại nằm trong phần rất cận chính trị. Làm việc cho chính trị gia, trong ban tranh cử. Tâm lành thiện vẫn là nền tảng cho công việc. Nhưng làm chính trị mà chân thực quá, thẳng thớm quá đâu phải là chính trị. Chính trị nói ra đó nhưng vẫn có ý thứ hai ẩn tàng. Làm chính trị khi muốn đạt được cái gì là phải có thủ đoạn. Chữ “thủ đoạn” có hàm ý xấu nhiều. Cho nên dùng chữ “mưu toan, mưu kế” cho được trung tính. Dành phần quyết định tối hậu nghĩa cho từng đối tượng đọc nó.

Làm chính trị phải có mưu kế thì mới mau đến đích, mau đạt được điều mình muốn. Mưu toan khi được chính mình dùng thì mình gọi đó là “cứu cánh biện minh cho phương tiện”. Nhưng đối phương thì gọi đó là thủ đoạn hèn hạ. Tạm phân biệt là thế.

Anh chàng này sau vài năm làm việc cho văn phòng dân cử và văn phòng chiến dịch tranh cử thì có nhiễm một số tính mà người làm chính trị thường có. Tính ấy chàng mang về nhà mà người trong nhà đặt tên là “khẳng định mình luôn đúng, mình là người có tiếng nói to nhất, cần thiết thì mình dùng quyền hành và sự quen biết để đạt được ý muốn”. Vợ chàng cũng đã từng than thở nhiều về mấy tính này.

Các loại “tính dùng trong chính trị” xảy ra trong phạm vi gia đình thì vợ con anh chị em nhịn để rồi cũng êm xuôi bình lặng. Nhưng chuyện lần này không nằm trong phạm vi nhỏ nữa mà nó xảy ra với nhiều hội đoàn, cộng đồng ở nơi anh chàng ở. Khi anh chàng phải đối thoại với một vị bô lão bạn của cha. Cũng vì vị bô lão và các hội đoàn muốn tổ chức một buổi lễ để tỏ lòng kính mến cha chàng. Ý tưởng đó tưởng được các vị anh chị em của chàng tán đồng. Nhưng không! Chàng và một số người trong nhà bác bỏ chuyện cha xuất hiện trước công chúng để đón nhận lòng yêu mến của mọi người. Với lý do cha già, cha không còn mê danh lợi, cha cần đời sống êm lặng cho đến lúc xuôi tay. Hình ảnh đẹp của cha ngày xưa sẽ còn giữ cho đẹp hoài trong tâm thức mọi người. 

Vài người còn lại trong số anh chị em thì lại muốn cha gặp gỡ cộng đồng. Một lần thôi. Vì cha già rồi, chẳng biết sống bao lâu nữa nên để mọi người được gặp NGƯỜI, để trao và nhận lòng yêu mến cho nhau. 

Đúng hay sai ở hai ý muốn của hai phe các con. Không bàn ở nơi đây.

Người viết không bàn chuyện đúng sai, mà muốn nói đến cách làm việc và tính tình con người khi ra đời làm việc, có hay bị nhiễm, bị tha hóa hay không. Anh chàng trên đây dường như đã nhiễm tính chính trị. Nhiễm mà không biết đó thôi. Nên đã cương quyết và hô hào anh chị em ủng hộ quyết định “không” của mình. Anh chàng đã vận động cắt bỏ sự hỗ trợ chọn nơi tổ chức để vị bô lão chủ xướng không thể tổ chức được. Vì ý kiến của anh chàng luôn đúng. Và tất cả những ý kiến khác không cần thiết phải xem, nghe và hiểu làm gì! 

Trở lại chuyện xưa Cửa Tùng Đôi Cánh Gài và chuyện thời đại ngày nay thì làm gì có gươm thần, có kính chiếu yêu để nhận ra mình đã bị nhiễm bẩn. Chuyện thời nay, cửa rào vào khu nhà ở là có khắp nơi. Nhưng cửa rào chỉ ngăn cản được những kẻ lạ, không phải là cư dân nơi đó vì không có “pass code” mở. Anh chàng này đã không mở được cửa vì quên số code hay vì chưa “up date” số code mới. Anh chàng đã không đi qua cửa được, không trở về được với cái tâm lành thiện ban đầu của mình nữa! 

Anh chàng quên lấy thương yêu làm “pass code” để mở cửa rào lòng mọi người.

Gương Thần của Thầy Nhất Hạnh. Khi thầy đưa cái gương lên chỉ là nhắc đến pháp “quay trở lại” nhìn vào trong tâm. Nhìn, nghe, hiểu để thấu rõ vấn đề để thấy ra cái sai. Và khi nhận ra được cái sai tức là có thể sửa được thành đúng. Cái sai không đáng sợ, mà sợ cái không biết là sai. Từ cái sai mới có cái đúng. Đúng đó rồi cũng sẽ biến đi, vì đâu có gì hoài hoài như vậy hoài. Mọi việc phải biến đổi chứ. Như thế thì thế giới mới mới hoài hoài.

Lý sự, lắm sự là chuyện đời thường. Nhưng hai cái “sự” đó nếu có thêm cái gương chiếu yêu của thầy Nhất Hạnh nữa thì sẽ thành hữu sự và hữu ích cho cuộc sống. 

Người viết nhận thấy mình thật là lắm sự rồi đấy nhé!

California, ngày 24 tháng 10 – 2022

Doãn Cẩm Liên

Tài liệu đọc từ: https://langmai.org/.../tap-truyen/cua-tung-doi-canh-gai/

HẠ GẦY - Doãn Quốc Thái

 

CHIỀU ĐÔNG - Hưng Gàn

 Trong loạt ca khúc Phạm Duy phổ thơ Cung Trầm Tưởng, Chiều Đông là một ca khúc độc đáo nhưng ít được phổ biến.

Anh Trần Đại Lộc trong một buổi văn nghệ bỏ túi ở nhà vào khỏang năm 1981 đã phân tích bài Chiều Đông như sau: Phạm Duy đúng là phủ thủy âm nhạc, qua bài hát đã tượng hình và tượng thanh những chuyến tàu lửa Paris. Nghe phần tiết tấu nhạc đệm khởi đầu, chúng ta liên tưởng đến nhịp chuyển động  "xình xịch, xình xịch" của bánh xe lửa. Và khi qua đoạn điệp khúc, giọng của Thái Thanh cao vút lên "...một mình tôi với tuyết non cao...", người nghe liên tưởng đến tiếng còi tàu xé màn sương đêm... Tuyệt diệu!

- Hưng Gàn 

STEPHANSDOM, Vienna - Anh Quân

Bà Hương, 

Kể cho bà chi tiết này ... tui và bà vào thăm nhà thờ. Stephansdom mà không biết câu chuyện như sau 

Mỗi thành phố lớn thường có một điểm nổi tiếng hẹn gặp nhau như tại New York là Times Square, đến London hẹn nhau ở Piccadilly Cirus, còn qua Paris thì đi ra Khải Hoàn Môn, tại Berlin thì hẹn nhau ở Brandeburg Gate, tới Prague thì dân Việt mình hay gặp gở ở quảng trường Con Gà ….Còn đi tới Vienna – Áo quốc là nhà thờ Stephansdom. 

St. Stephen với 23 chuông, chuông lớn nhất nặng 44,380 pounds (20,130 kg). Đây cũng là chuông lớn nhất nước Áo, lớn hạng nhì Châu Âu, được đúc từ các khẩu súng đại bác. Tiếng chuông chỉ được rung lên mỗi năm vài lần, ở những ngày lễ đặc biệt như giáng sinh hay năm mới. Bởi lẽ, nó được người dân gọi với cái tên “Boomer”. Khi rung lên, âm thanh vang rền trong toàn thành phố.

Câu chuyện của Beethoven, chính tại nhà thờ chính tòa Stephen này, ông đã phát hiện mình bị điếc hoàn toàn. Khi tiếng chuông cất lên, cũng là lúc đàn bồ câu cất cánh bay lên bầu trời. Nhưng lạ thay, ông chỉ nhìn thấy chúng tung cánh, nhưng lại không nghe được tiếng chuông vang…

Tính tới năm nay Beethoven là 252 tuổi ... ông ta mất năm 56 tuổi . Vậy tính ra hơn 200 năm trước thiên tài âm nhạc đã ở trong nhà thờ này . Còn tui và bà thuộc bất tài âm nhạc (tui còn tệ hơn bà) cũng đi tới đây ...

Tui 

Quân 

LEOPOLD MUSEUM, VIENNA - Anh Quân

Vienna là một thành phố có quá nhiều viện bảo tàng, chắc phải ở cả năm trời mới xem được hết triễn lãm trong các viện bảo tàng , mà cái nào cũng có một giá trị riêng biệt và cho người xem học hỏi không biết bao nhiêu kiến thức. 

Ngoài các viện bảo tàng ở trong các dinh thự lộng lẫy , mà còn một khu xóm bảo tàng , tên gọi là Museumsquatier. Vì thời gian thăm viếng Vienna được vài ngày nên khi đi tới khu bảo tàng chỉ thăm được Leopold Museum. Mặc dù tui không hiểu gì hội hoạ, khi vào xem tui cảm thấy nghệ thuật trưng bày trong đây rất gần gủi, tưởng chừng mình hiểu một cái gì đó (nhưng khi xem xong cũng chưa hiểu, mà thấy hay, vậy thôi). 

Đây là nơi trưng bày một trong những bộ sưu tập lớn nhất về nghệ thuật Áo hiện đại, với các nghệ sĩ như Egon Schiele, Gustav Klimt, Oskar Kokoschka và Richard Gerstl.

Nó chứa Bộ sưu tập Egon Schiele lớn nhất thế giới.

Hơn 5.000 hiện vật được thu thập bởi Elisabeth và Rudolf Leopold trong hơn 5 thập kỷ đã được hợp nhất vào năm 1994 với sự hỗ trợ của Cộng hòa Áo và Ngân hàng Quốc gia Áo thành Tổ chức Bảo tàng Leopold thuộc tư nhân . Năm 2001, Bảo tàng Leopold được khai trương. 

Cốt lõi của bộ sưu tập bao gồm nghệ thuật Áo của nửa đầu thế kỷ 20, bao gồm các bức tranh và bản vẽ chính của Egon Schiele và Gustav Klimt, cho thấy sự chuyển đổi dần dần từ Sự ly khai của Wiener, phong trào Art Nouveau / Juosystemtil ở Áo sang Chủ nghĩa Biểu hiện. Bối cảnh lịch sử được minh họa bởi các tác phẩm nghệ thuật lớn của Áo từ thế kỷ 19 và 20.